Luận văn Nghiên cứu khả năng hấp thụ thuốc diclofenac natri của vật liệu cellulose tạo ra từ gluconacetoacter xylinus nuôi cấy trong môi trường nước vo gạo

Nội dung tài liệu: Luận văn Nghiên cứu khả năng hấp thụ thuốc diclofenac natri của vật liệu cellulose tạo ra từ gluconacetoacter xylinus nuôi cấy trong môi trường nước vo gạo

1. TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA SINH –KTNN ====== NGUYỄN VÕ HÀ THU NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG HẤP THỤ THUỐC DICLOFENAC NATRI CỦA VẬT LIỆU CELLULOSE TẠO RA TỪ GLUCONACETOACTER XYLINUS NUÔI CẤY TRONG MÔI TRƢỜNG NƢỚC VO GẠO KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Sinh lý học ngƣời và động vật HÀ NỘI, 2019
2. TRƢỜNG ĐẠI HỌC SƢ PHẠM HÀ NỘI 2 KHOA SINH –KTNN ====== NGUYỄN VÕ HÀ THU NGHIÊN CỨU KHẢ NĂNG HẤP THỤ THUỐC DICLOFENAC NATRI CỦA VẬT LIỆU CELLULOSE TẠO RA TỪ GLUCONACETOACTER XYLINUS NUÔI CẤY TRONG MÔI TRƢỜNG NƢỚC VO GẠO KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC Chuyên ngành: Sinh lý học ngƣời và động vật Ngƣời hƣớng dẫn khoa học ThS. Phạm Thị Kim Dung HÀ NỘI, 2019
3. LỜI CẢM ƠN Lời đầu tiên, em xin gửi lời cảm ơn tới Ban giám hiệu Trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2, Ban chủ nhiệm khoa, các thầy, cô giáo trong Sinh – KTNN, các thầy cô giáo ở Viện nghiên cứu khoa học và ứng dụng trƣờng Đại học Sƣ phạm Hà Nội 2 đã tạo điều kiện và giúp đỡ em trong quá trình hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Đặc biệt, em xin gửi lời cảm ơn sâu sắc đến Th.S Phạm Thị Kim Dung là ngƣời đã theo sát và hƣớng dẫn em trong quá trình hoàn hoàn thành khóa luận tốt nghiệp. Do lần đầu tiên làm nghiên cứu khoa học về mặt kiến thức em vẫn còn nhiều hạn chế, nên việc thiếu sót là không thể tránh khỏi. Vì vậy em rất mong sự góp ý của quý thầy, cô cũng nhƣ các bạn sinh viên để khóa luận cuả em hoàn thiện hơn. Em xin chân thành cảm ơn! Hà Nội, ngày 20 tháng 5 năm 2019 Sinh viên Nguyễn Võ Hà Thu
4. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi đƣợc hƣớng dẫn bởi Th.S Phạm Thị Kim Dung. Những số liệu kết quả này là hoàn toàn trung thực không trùng lặp với đề tài khác. Nếu sai tôi xin chịu hoàn toàn trách nhiệm. Hà Nội, ngày 20 tháng 5 năm 2019 Sinh viên Nguyễn Võ Hà Thu
5. MỤC LỤC MỞ ĐẦU ........................................................................................................... 1 1. Lý do chọn đề tài .......................................................................................... 1 2. Mục đích nghiên cứu ..................................................................................... 2 3. Nội dung nghiên cứu ..................................................................................... 2 NỘI DUNG ....................................................................................................... 3 CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN TÀI LIỆU ........................................................... 3 1.1. Tổng quan về chủng vi khuẩn .................................................................... 3 1.1.1. Vị trí, phân loại của Gluconacetoacter xylinus ....................................... 3 1.1.2. Đặc điểm của Gluconacetoacter xylinus ................................................. 3 1.1.3. Môi trƣờng nuôi cấy Gluconacetoacter xylinus ..................................... 3 1.1.4. Đặc điểm cấu trúc màng tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus ................. 4 1.1.5. Tính độc đáo của màng cellulose vi khuẩn ............................................. 4 1.1.6. Ứng dụng của màng cellulose vi khuẩn .................................................. 5 1.2. Tổng quan về thuốc Diclofenac natri ......................................................... 5 1.2.1. Sơ lƣợc về thuốc Diclofenac natri ........................................................... 5 1.2.1.1. Công thức ............................................................................................. 5 1.2.1.2. Nguồn gốc và tính chất ........................................................................ 6 1.2.1.3. Dƣợc động học và tác dụng.................................................................. 6 1.3. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng của thuốc Diclofenac natri ................. 7 1.3.1. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng của thuốc Diclofenac natri trên thế giới ..................................................................................................................... 7 1.3.2. Tình hình nghiên cứu và ứng dụng của thuốc Diclofenac natri tại Việt Nam ................................................................................................................... 7 CHƢƠNG 2. ĐỐI TƢỢNG, PHẠM VI VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ........................................................................................................................... 9 2.1. Đối tƣợng nghiên cứu................................................................................. 9 2.1.1 Chủng vi khuẩn ........................................................................................ 9 2.1.2. Vật liệu nghiên cứu ................................................................................. 9 2.1.3. Thiết bị và dụng cụ .................................................................................. 9 2.2. Phạm vi, nội dung nghiên cứu, địa điểm, thời gian nghiên cứu .............. 10
6. 2.2.1. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................... 10 2.2.2. Nội dung nghiên cứu ............................................................................. 10 2.2.3. Địa điểm nghiên cứu ............................................................................. 10 2.2.4. Thời gian nghiên cứu ............................................................................ 10 2.3. Phƣơng pháp nghiên cứu .......................................................................... 10 2.3.1. Phƣơng pháp chế tạo vật liệu cellulose ................................................. 10 2.3.1.1. Lên men thu vật liệu cenlulose từ môi trƣờng nƣớc vo gạo ............. 11 2.3.1.2. Xử lý vật liệu cenllulose trƣớc khi hấp thụ thuốc .............................. 11 2.3.1.3. Đo độ dày màng ................................................................................. 12 2.3.1.4. Đánh giá độ tinh khiết của vật liệu màng cellulose ........................... 12 2.3.2. Xây dựng đƣờng chuẩn. ........................................................................ 13 2.3.3. Xác định lƣợng thuốc đƣợc hấp thụ vào vật liệu cellulose ................... 14 2.3.4. Phƣơng pháp xử lý thống kê ................................................................. 15 CHƢƠNG 3. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU VÀ THẢO LUẬN ........................ 16 3.1. Kết quả tạo các loại vật liệu cellulose ...................................................... 16 3.2. Phƣơng trình đƣờng chuẩn của thuốc Diclofenac natri ........................... 18 3.3. Khối lƣợng thuốc Diclofenac natri hấp thu vào màng ............................. 21 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ......................................................................... 23 TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................................... 24
7. DANH MỤC HÌNH Hình 1.2. Công thức cấu tạo của thuốc Diclofenac natri .................................. 6 Hình 3.1. Màng dày 0,5 cm ............................................................................. 16 Hình 3.2. Màng nuôi cấy trong môi trƣờng nƣớc vo gạo ............................... 17 Hình 3.3. Màng dày 0,5 cm ............................................................................. 17 Hình 3.4. Màng tinh chế .................................................................................. 18 Hình 3.5. Màng gạo tinh khiết 0, 5 cm; d = 1,5 cm ........................................ 18 Hình 3.6. Phƣơng trình đƣờng chuẩn Diclofenac natri OD = 283 .................. 19 Hình 3.7. Rút mẫu đo 1 giờ ............................................................................. 20
8. DANH MỤC BẢNG Bảng 2.1. Môi trƣờng lên men tạo vật liệu cenlulose ..................................... 11 Bảng 3.1. Giá trị OD của màng sau các khoảng thời gian .............................. 20 Bảng 3.2. Lƣợng thuốc Diclofenac natri hấp thụ vào màng gạo sau 2 giờ .... 21 Bảng 3.3. Hiệu suất hấp thụ thuốc Diclofenac natri vào màng gạo sau 2 giờ.. ......................................................................................................................... 22
9. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Màng cellulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus là một loại màng sinh học đặc biệt có cấu trúc và đặc tính giống với cellulose ở thực vật. Tuy nhiên màng cellulose vi khuẩn khác với màng cellulose thực vật ở: màng cellulose vi khuẩn có đặc tính dẻo dai, bền chắc hơn màng cellulose thực vật do màng cellulose vi khuẩn không chứa các hợp chất cao phân tử nhƣ: ligin, peptin, sáp nến, [9]. Cellulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus có một số tính chất hóa lý đặc biệt nhƣ: độ bền cơ học, khả năng thấm hút nƣớc cao, đƣờng kính sợi nhỏ, độ tinh khiết cao, độ polymer hóa lớn, có khả năng phục hồi độ ẩm ban đầu, ...Vì vậy, nó đƣợc ứng dụng trong rất nhiều lĩnh vực nhƣ: thực phẩm, công nghiệp dệt, công nghiệp giấy, mỹ phẩm, y học, ... đáng chú ý nhất trong sự kiểm soát các hệ thống vận chuyển thuốc [2] Dùng màng cenlulose vi khuẩn làm môi trƣờng phân tách cho quá trình xử lí nƣớc, dùng làm chất mang đặc biệt cho các pin và năng lƣợng cho tế bào, làm môi trƣờng cơ chất trong sinh học, thực phẩm hay thay thế thực phẩm, công nghiệp dệt, mỹ phẩm, công nghệ giấy [2].... Trong lĩnh vực y học, màng cenlulose vi khuẩn đã đƣợc ứng dụng làm da tạm thời thay thế da trong quá trình điều trị bỏng, làm mạch máu nhân tạo, điều trị các bệnh tim mạch, làm mặt nạ dƣỡng da cho con ngƣời. Ngoài ra màng cenlulose vi khuẩn đã đƣợc sử dụng nhƣ trong một vài hệ thống để phân phối thuốc, các sợi cellulose vi khuẩn có cấu trúc mạng sẽ là hệ thống vận chuyển và phân phối thuốc làm tăng sinh khả dụng của thuốc, nó có thể giúp thuốc không bị phá hủy trong môi trƣờng acid. Trên thế giới đã có nhiều nghiên về màng cellulose vi khuẩn. Amin và cộng sự đã nghiên cứu sử dụng màng cellulose vi khuẩn làm màng bọc cho paracetamol bằng cách phun phủ. Kết quả cho thấy màng cellulose vi khuẩn có khả năng giữ thuốc và giải phóng thuốc chậm lại, làm tăng hiệu quả sử dụng của thuốc[3]. Ở nƣớc ta việc nghiên cứu và ứng dụng của màng cellulose vi khuẩn đang đƣợc quan tâm trong những năm gần đây. Năm 2006, Nguyễn Văn Thanh đã nghiên cứu đề tài “Nghiên cứu chế tạo màng cellulose 1
10. trị bỏng từ vi khuẩn”. Kết quả cho thấy có thể chế tạo màng với quy mô công nghiệp từ các nguyên liệu rẻ tiền, dễ kiếm. Diclofenac, dẫn xuất của acid phenylacetic là thuốc chống viêm không steroid. Diclofenac đƣợc dùng chủ yếu dƣới dạng muối natri. Thuốc có tác dụng chống viêm, giảm đau và giảm sốt mạnh. [7]. Natri diclofenac có hoạt tính chống viêm, giảm đau và hạ sốt do khả năng ức chế đặc hiệu enzym cyclo- oxygenase tham gia vào quá trình sinh tổng hợp prostaglandin, prostacyclin, thromboxane... là các chất trung gian gây đau,sốt. Hoạt tính chống viêm của nó mạnh hơn aspirin, nhƣng tƣơng đƣơng với indomethacin. Chủ yếu đƣợc sử dụng trong các bệnh xƣơng khớp nhƣ: viêm khớp dạng thấp, viêm bao hoạt dịch, viêm gân, viêm khớp vi tinh thể. Thuốc dễ dàng đƣợc hấp thụ qua đƣờng tiêu hóa khi uống, khi uống lúc đói thuốc đƣợc hấp thụ nhanh hơn [7]. Với mục đích đánh giá đƣợc khả năng hấp thụ thuốc Diclofenac natri của vật liệu cenlulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus chúng tôi thực hiện đề tài “Nghiên cứu sự hấp thụ thuốc Diclofenac natri của vật liệu cenlulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus nuôi cấy trong môi trường nước vo gạo”. 2. Mục đích nghiên cứu Đánh giá đƣợc khả năng hấp thụ thuốc Diclofenac natri của vật liệu cellulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus nuôi cấy trong môi trƣờng nƣớc vo gạo. 3. Nội dung nghiên cứu Chế tạo đƣợc vật liệu màng, xử lý vật liệu màng trƣớc khi cho hấp thụ thuốc, xác định lƣợng màng tạo thành. Đánh giá khả năng hấp thụ thuốc Diclofenac natri của vật liệu cellulose tạo ra từ Gluconacetoacter xylinus nuôi cấy trong môi trƣờng nƣớc vo gạo. 2