Tóm tắt Luận văn Tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào

Nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận văn Tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng, nước Cộng hòa Dân chủ nhân dân Lào

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA SOULISA CHANTHAPANYA TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN HUYỆN PHOUKOUT, TỈNH XIÊNG KHOẢNG, NƢỚC CỘNG HÕA DÂN CHỦ NHÂN DÂN LÀO Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8 34 04 03 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Hà Nội - 2018
2. Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. Võ Kim Sơn Phản biện 1: PGS.TS. Ngô Thành Can Phản biện 2: TS. Phan Văn Hùng Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 402, Nhà A - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77- Đường Nguyễn Chí Thanh - Quận Ba Đình – TP. Hà Nội Thời gian: vào hồi 15 giờ 30 tháng 7 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại: - Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Ban quản lý đào tạo Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
3. MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài Trong quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa (XHCN) của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân tại nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào (CHDCND), việc xây dựng một hệ thống chính quyền địa phương vững mạnh, hoạt động có hiệu lực và hiệu quả là một trong những yêu cầu tất yếu. Để phát huy tinh thần nêu trên; tại Đại hội IX của Đảng nhân dân cách mạng (NDCM) Lào đã nhấn mạnh: “Tiếp tục cải cách bộ máy hành chính nhà nước trung ương và địa phương theo hướng gọn nhẹ, phù hợp và hiệu quả, vận dụng khoa học công nghệ và phương thức quản lý hiện đại vào trong quá trình quản lý nhà nước” Tuy nhiên việc tổ chức và hoạt động của các cơ quan trong bộ máy nhà nước hiện nay mới chỉ tập trung vào các cơ quan lập pháp và tư pháp, mà chưa có sự quan tâm tương xứng tới các cơ quan HCNN ở địa phương. Bên cạnh đó, Luật hành chính địa phương 2015 của Lào đã được ban hành và có nhiều sửa đổi liên quan đến việc tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương nói chung và chính quyền cấp huyện nói riêng. Tuy nhiên, đó mới chỉ là khung pháp lý, trên thực tế hiện nay, các huyện của Lào đều mới đang ở giai đoạn bước đầu triển khai. Từ thực trạng và yêu cầu nêu trên, tác giả đã lựa chọn đề tài: "Tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng, nƣớc Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào" là nội dung nghiên cứu của luận văn. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Vấn đề tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện luôn nhận được sự quan tâm của các nhà khoa học ở Lào nói riêng và nhiều quốc gia nói chung, vì vậy đã có khá nhiều công trình nghiên cứu được công bố. 1
4. Khăm Môn Vi Vông Xay (2005) đề tài khoa học: “Cải cách chính quyền địa phương để phát triển kinh tế xã hội”. The World Bank (2005): “Phân cấp ở Đông Á để chính quyền địa phương phát huy tác dụng”. Pa Tha Na Souk Aloun (2012), luận án Tiến sĩ: “Đổi mới tổ chức, hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước của Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào”. Phô Xay Say Nha Sone (2011), luận án tiến sĩ: “Cải cách bộ máy hành chính nhà nước cấp huyện ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay”. Hang Phon Xa Van ChanThaLa (2017), luận văn thạc sĩ: “Tổ chức bộ máy chính quyền đô thị thành phố trực thuộc tỉnh ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào”. Tại Việt Nam, cũng có khá nhiều sách tham khảo, luận án, luận văn nghiên cứu về chính quyền địa phương, chính quyền cấp huyện. Cụ thể như: Sách chuyên khảo (2013): “Những vấn đề lý luận và thực tiễn về chính quyền địa phương ở Việt Nam hiện nay” do PGS.TS Lê Minh Thông và PGS.TS Nguyễn Như Phát đồng chủ biên. Nguyễn Thị Phượng (2008), luận án tiến sĩ quản lý hành chính công: “Chính quyền địa phương trong việc bảo về quyền công dân ở Việt Nam”. Thái Vĩnh Thắng (2007), luận văn thạc sĩ luật học: “Tiếp tục xây dựng và hoàn thiện chính quyền địa phương ở nước ta hiện nay”. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn Mục đích: trên cơ sở làm rõ nhận thức lý luận về tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện, đánh giá thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, đề xuất các giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout. 2
5. Nhiệm vụ: - Hệ thống hoá và làm rõ một số vấn đề lý luận về vị trí, vai trò, chức năng của chính quyền cấp huyện; tổ chức, các mối quan hệ của chính quyền cấp huyện; phương thức, hình thức hoạt động và các yếu tố tác động đến tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện; các yêu cầu và nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện. - Phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng. - Đề xuất các quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn Đối tượng nghiên cứu: tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng Phạm vi nghiên cứu: - Về nội dung: đề tài nghiên cứu tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout. - Về không gian: nghiên cứu lý luận và thực tiễn tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, có sự tham khảo kinh nghiệm của Việt Nam. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Phương pháp luận: - Quan điểm duy vật biện chứng - Quan điểm duy vật lịch sử Phương pháp nghiên cứu: - Phương pháp khảo cứu tài liệu (đọc tài liệu là sách, bài báo, văn bản pháp luật, báo cáo .) - Phương pháp tổng hợp, phân tích được sử dụng trong chương 1 khi nghiên cứu các công trình của Việt Nam, Lào và một số nước khác. 3
6. - Phương pháp so sánh được sử dụng đối với các nghiên cứu về lý luận tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện. - Phương pháp thống kê, điều tra xã hội học, chứng minh lịch sử trên cơ sở kết hợp giữa lý luận và thực tiễn. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Về lý luận: luận văn hệ thống hóa một sốvấn đề lý luận cơ bản về tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện nói chung, chính quyền huyện Phoukout nói riêng. - Về thực tiễn: luận văn tập trung khảo sát, phân tích, đánh giá thực trạng về tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo luận văn được kết cấu thành 3 chương: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện Chương 2: Thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng Chương 3: Quan điểm và giải pháp đổi mới tổ chức và hoạt động của chính quyền huyện Phoukout, tỉnh Xiêng Khoảng. 4
7. Chƣơng 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ TỔ CHỨC VÀ HOẠT ĐỘNG CỦA CHÍNH QUYỀN CẤP HUYỆN 1.1. Chính quyền địa phƣơng 1.1.1. Khái niệm Khái niệm “chính quyền địa phương” được hiểu theo nghĩa hẹp. Vì vậy, từ những khái quát trên có thể đưa ra khái niệm: chính quyền địa phương là hệ thống các cơ quan đại diện quyền lực nhà nước ở địa phương do nhân dân địa phương trực tiếp bầu ra và các cơ quan, tổ chức nhà nước khác được thành lập theo quy định pháp luật nhằm thực hiện chức năng quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa phương. 11.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của chính quyền địa phương - Chức năng đại diện: thể hiện ở vai trò đại diện cho lợi ích của địa phương, của các cộng đồng dân cư địa phương và thay mặt cho cộng đồng dân cư để giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền được phân cấp, thẩm quyền tự quản địa phương. - Chức năng chấp hành và điều hành: được thực hiện thông qua nhiều hình thức khác nhau, trong đó cơ bản và quan trọng nhất là ban hành các văn bản pháp luật nhằm cụ thể các quy định của các văn bản pháp luật do chính quyền trung ương và chính quyền cấp trên phù hợp với điều kiện cụ thể của mỗi địa phương. - Chức năng hỗ trợ cộng đồng: là một chức năng quan trọng với xu hướng tăng cường vai trò định hướng của nhà nước, đảm bảo tính dân chủ, minh bạch trong QLNN để đảm bảo tính đích thực của quyền lực nhà nước thuộc về nhân dân. 5
8. 1.2. Chính quyền cấp huyện trong hệ thống chính quyền địa phƣơng 1.2.1. Khái niệm Tác giả có thể đưa ra khái niệm chính quyền huyện như sau: chính quyền huyện là cấp chính quyền được tổ chức ở đơn vị hành chính huyện, bao gồm cơ quan quyền lực nhà nước ở huyện – Hội đồng nhân dân (HĐND) và cơ quan hành chính nhà nước huyện - Ủy ban nhân dân (UBND) nhằm quản lý các lĩnh vực của đời sống xã hội ở địa bàn huyện nhất định, trên cơ sở nguyên tắc tập trung dân chủ và kết hợp hài hòa giữa lợi ích nhân dân địa phương với lợi ích chung của cả nước. Theo hành chính địa phương 2015 của nước CHDCND Lào quy định: “Hội đồng nhân dân huyện là cơ quan quyền lực nhà nước ở cấp huyện, đại diện cho ý chí, nguyện vọng và quyền hạn làm chủ của nhân dân, do nhân dân địa phương bầu ra, chịu trách nhiệm trước nhân dân địa phương và cơ quan nhà nước cấp trên”. Và “Ủy ban nhân dân huyện là cơ quan điều hành nhà nước có vai trò quản lý và điều hành nhà nước về chính trị, quản trị, kinh tế, văn hóa – xã hội, quốc phòng – an ninh, xây dựng và sử dụng nguồn nhân lực; bảo vệ và sử dụng tài nguyên thiên nhiên, môi trường và các nguồn lực khác trong địa phương của mình; chỉ đạo, kiểm soát về tổ chức thực hiện kế hoạch phát triển cấp bản theo lĩnh vực quản lý của mình. UBND chịu trách nhiệm trước Chính phủ và HĐND”. 1.2.2. Vị trí và vai trò của chính quyền cấp huyện Chính quyền huyện trong cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước vừa có vị trí phụ thuộc vừa có vị trí độc lập. Sự tồn tại của chính quyền huyện là cần thiết với vai trò là cấp hành chính trung gian giữa chính quyền cấp tỉnh và chính quyền cấp bản để triển khai thực hiện các quyết định của cơ quan nhà nước cấp trên đến chính quyền các bản, đạt hiệu quả, cũng như tạo điều kiện để nhân dân trên địa bàn huyện tự quyết những vấn đề có liên quan đến đời sống của mình. 6
9. 1.3. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện ở Lào hiện nay 1.3.1. Nguyên tắc tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện Theo pháp luật quy định, tổ chức và hoạt động hành chính địa phương của Lào cũng như của cấp huyện phải tuân thủ các nguyên tắc cơ bản. Thứ nhất, nguyên tắc tập trung dân chủ. Thứ hai, nguyên tắc phát huy quyền làm chủ của nhân dân. Thứ ba, nguyên tắc pháp chế XHCN. Thứ tư, nguyên tắc Đảng nhân dân cách mạng Lào lãnh đạo. 1.3.2. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện Theo Luật hành chính địa phương, cấp huyện bao gồm 2 loại: - Huyện (District Administration) - Thị xã (Municipal Administration). 1.3.2.1. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện theo Hiến pháp sửa đổi năm 2003 và Luật hành chính địa phương năm 2003 Theo quyết định số 03/QĐ-BCBN, ngày 21 tháng 1 năm 2009 của Ban cải cách tổ chức bộ máy nhà nước về tiêu chuẩn mỗi loại, việc phân loại huyện trong cả nước như sau: Bộ máy cấp huyện loại 1 bao gồm 25 phòng (trừ phòng quân đội, phòng an ninh) và các phòng trực thuộc văn phòng huyện. Bộ máy huyện loại 2 bao gồm 20 phòng (trừ phòng quân đội, phòng an ninh) và các phòng trực thuộc văn phòng huyện. Bộ máy huyện loại 3 bao gồm 19 phòng (trừ phòng quân đội, phòng an ninh) và các phòng trực thuộc văn phòng huyện. Nhà nước đã tiến hành cải cách bộ máy đúng theo tiêu chuẩn nói trên đối với 6 huyện ở 6 tỉnh như: Viêng Chăn, Luông Pha Bang, Luông Năm Tha, U Dôm Xay, Khăm Muôn, Sa La Văn và đang tiếp tục triển khai trong các tỉnh khác trong những năm tiếp theo. 7
10. Tại thời điểm này, cơ quan hành chính cấp huyện đã có sự cải thiện về cả số lượng và chất lượng. Việc tách và nhập huyện trên cả nước được tiến hành liên tục. Nếu năm 2010 số huyện trên cả nước 143 huyện, đến nay 2017 số huyện đã tăng lên đến 148 huyện. 1.3.2.2. Tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện theo Hiến pháp năm 2015 và Luật hành chính địa phương năm 2015 Luật hành chính địa phương năm 2015 đưa ra quy định chung về cơ cấu tổ chức của chính quyền huyện tại Điều 66, bao gồm: - Văn phòng; - Phòng, cơ quan ngang phòng được thành lập theo yêu cầu của công việc trên cơ sở sự thông qua HĐND cấp tỉnh. Luật hành chính địa phương 2015 cũng đã xác định vị trí và vai trò của Văn phòng và các phòng chuyên môn của cơ quan chính quyền huyện tại Điều 67 và Điều 68. Trên thực tế hiện nay, các địa phương của Lào đều mới đang ở giai đoạn bước đầu triển khai thành lập HĐND. Điều đó đồng nghĩa với việc ở Lào, bộ máy chính quyền huyện theo quy định của Hiến pháp 2015 mới chỉ đang trong quá trình nghiên cứu và xây dựng. Vì vậy, trong phạm vi của luận văn, tác giả phân tích thực trạng tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện trên cơ sở nghiên cứu những điều kiện thực tế của huyện Phoukout. 1.4. Các yếu tố ảnh hƣởng đến tổ chức và hoạt động của chính quyền cấp huyện 1.4.1. Yếu tố con người Con người là nguồn lực vô cùng quan trọng, ảnh hưởng trực tiếp đến chất lượng và hiệu quả làm việc của một cấp chính quyền. Nếu đội ngũ cán bộ, công chức nắm bắt tốt công việc thì hoạt động của cấp chính quyền đó sẽ được thực hiện thuận lợi nhanh chóng. Ngược lại nếu có 8