Tóm tắt Luận văn Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại cục thông tin khoa học công nghệ, thuộc bộ khoa học và công nghệ

Nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận văn Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại cục thông tin khoa học công nghệ, thuộc bộ khoa học và công nghệ

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ ............./............. ...../..... HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA MẠC VĂN CƯƠNG THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TẠI CỤC THÔNG TIN KHOA HỌC CÔNG NGHỆ, THUỘC BỘ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ. Chuyên ngành: Chính sách công Mã số: 8 34 04 02 TÓM TẮT LUẬN VĂN CHÍNH SÁCH CÔNG HÀ NỘI – 2017
2. HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. PHẠM ĐỨC CHÍNH Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp A tầng 2 Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sĩ. Học Viện Hành chính Quốc gia Số: 77 Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 10h ngày 01 tháng 06 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
3. LỜI MỞ ĐẦU 1. Lý do chọn đề tài luận văn Trong thời gian qua Đảng và Chính phủ đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách về ứng dụng CNTT: Đề án “Đưa Việt Nam sớm trở thành nước mạnh về công nghệ thông tin”, Nghị quyết số 36-NQ/TW, ngày 01/7/2014 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh ứng dụng, phát triển công nghệ thông tin đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững và hội nhập quốc tế, Nghị quyết số 36a/NQ-CP ngày 14/10/2015 của Chính phủ về Chính phủ điện tử, Quyết định số 1819/QĐ-TTg ngày 26/10/2015 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình quốc gia về ứng dụng CNTT trong hoạt động của CQNN giai đoạn 2016-2020. Nhiều chính sách đã ban hành nhằm hướng tới mục tiêu hoàn thiện ứng dụng công nghệ thông tin nhưng hiện nay tại Cục Thông tin Khoa học công nghệ việc ứng dụng công nghệ thông tin và Chính phủ điện tử vẫn đang trong tình trạng chậm phát triển. Ứng dụng công nghệ thông tin vào các lĩnh vực vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu của người dân, doanh nghiệp, các cơ quan đơn vị. Công nghệ thông tin đã được ứng dụng vào trong nhiều lĩnh vực của Cục Thông tin KHCN nhưng việc ứng dụng và sự đầu tư còn dàn trải và chưa được đúng mức, còn nhiều nhược điểm nhất là trong sử dụng khai thác tài nguyên thông tin, cơ sở dữ liệu, thống kê. Việc sử dụng khai thác thông tin, cơ sở dữ liệu và thống kê trước đây còn chậm do nhiều giấy tờ văn bản nhiều thủ tục làm ảnh hưởng nhất định tới người sử dụng khai thác thông tin, làm chậm tiến độ công việc của cá nhân và đơn vị dẫn đến hiệu quả công việc chưa được cao. Do tồn tại những vấn đề trên nên em quyết định chọn đề tài: "Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục thông tin Khoa học công nghệ, thuộc Bộ Khoa học và công nghệ". 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Các tài liệu công trình nghiên cứu liên quan đến luận văn đề tài có rất nhiều đã được công bố rộng dãi như: - Nghiên cứu và đề xuất cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển và ứng dụng chính phủ điện tử thế hệ mới tại Việt Nam’’. Đề tài thạc sỹ Nguyễn Lệ Thu, Năm 2010. 1
4. Đề tài đã làm rõ chính sách phát triển chính phủ điện tử trong một số ngành của Việt Nam trong đó có ngành Khoa học công nghệ, nông nghiệp phát triển nông thôn, giao thông vận tải, ngân hàng nhà nước, và tác giả đề xuất các giải pháp hỗ trợ phát triển trong hiện tại và tương lai trong việc ứng dụng chính phủ điện tử với những thay đổi mới về cơ sở vật chất trang thiết bị một số ngành. Các đề tài và giáo trình trên có nghiên cứu thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin trong nhiều lĩnh vực, nhưng lại chưa có tài liệu nào viết về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin KHCN như trong đề tài này. 3. Mục đích và nhiệm vụ của luận văn - Mục đích: Mục đích của đề tài là dựa trên cơ sở lý luận và thực tiễn về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ từ đó đề xuất các giải pháp nhằm hoàn thiện thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin trong thời gian tới. - Nhiệm vụ: + Đề tài nghiên cứu làm rõ cơ sở lý luận và thực tiễn về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ; + Phân tích, đánh giá thực trạng thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ; + Trên cơ sở mục tiêu, định hướng của Nhà nước, của ngành, luận văn đề xuất các giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ trong thời gian tới. 4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của đề tài là hoạt động tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ. Trong đó luận văn tập trung nghiên cứu sâu về các bước tổ chức thực hiện chính sách, hình thức thực hiện và các phương pháp tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông tin khoa học công nghệ. 2
5. - Phạm vi nghiên cứu: + Về nội dung: Nghiên cứu về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN. + Về thời gian: Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động tổ chức về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN từ năm 2013 đến năm 2017. + Về không gian: Luận văn tập trung nghiên cứu hoạt động tổ chức về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN. Những minh họa từ thực tiễn sẽ tập trung khai thác triệt để các bước tổ chức thực thi chính sách, hình thức thực thi và các phương pháp tổ chức về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN. Từ đó có những đề xuất các giải pháp hoàn thiện về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN trong thời gian tới. 5. Phƣơng pháp luận và phƣơng pháp nghiên cứu của luận văn Đề tài dựa trên phương pháp luận của Chủ nghĩa Mác - Lênin, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh trong giải quyết các vấn đề lý luận và thực tiễn liên quan đến nội dung đề tài. Đề tài cũng kết hợp với phương pháp nghiên cứu khoa học như: Phương pháp thu thập - xử lý thông tin, Phương pháp so sánh đối chiếu. Phương pháp thống kê. Phương pháp tổng hợp. Nguồn dữ liệu sử dụng trong luận văn: Trong quá trình thực hiện đề tài, tác giả đã kế thừa một số kết quả nghiên cứu có liên quan, các đánh giá, nhận định trong các báo cáo tổng kết của các cơ quan thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN. 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn - Ý nghĩa về lý luận: Hệ thống hóa một số nội dung cơ bản về cơ sở lý luận; một số nội dung về chính sách, lý luận và thực tiễn thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục Thông Tin KHCN. - Ý nghĩa về thực tiễn: Luận văn làm tài liệu tham khảo cho các nhà nghiên cứu, nhà quản lý trong việc ban hành chính sách và thực thi chính sách; luận văn 3
6. cũng làm tài liệu tham khảo cho các đơn vị quản lý, doanh nghiệp, trường, trung tâm đào tạo, những cá nhân có liên quan tới thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin. 7. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu , kết luận, các phụ lục , nội dung chính của luân văn được chia thành 3 chương như sau: Chương 1: Cơ sở lý luận và thực tiễn về thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin. Chương 2: Thực trạng thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục thông tin Khoa học công nghệ, thuộc Bộ khoa học công nghệ. Chương 3: Mục tiêu, định hướng và các giải pháp hoàn thiện thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin tại Cục thông tin Khoa học công nghệ, thuộc Bộ khoa học công nghệ. 4
7. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ THỰC HIỆN CHÍNH SÁCH ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN 1.1 Một số khái niệm cơ bản 1.1.1 Các khái niệm chính sách - Khái niệm chính sách: Theo Từ điển tiếng Việt “chính sách” được hiểu là “sách lược và kế hoạch cụ thể nhằm đạt một mục đích nhất định, dựa vào đường lối chính trị chung và tình hình thực tế mà đề ra chính sách..” [14]. - Khái niệm chính sách công: Như vậy, “chính sách công là kết quả ý chí chính trị của nhà nước được thể hiện bằng một tập hợp các quyết định có liên quan với nhau, bao hàm trong đó định hướng mục tiêu và cách thức giải quyết những vấn đề công trong xã hội” [8, tr51]. 1.1.2 Khái niệm thực thi chính sách - Khái niệm thực thi chính sách: Thực thi đơn giản có nghĩa là thực hiện hoặc tiến hành. Như vậy, “Tổ chức thực thi chính sách đưa ra là toàn bộ quá trình hoạt động của các chủ thể theo các cách thức khác nhau nhằm hiện thực hóa nội dung chính sách công một cách hiệu quả” [8, tr 127]. 1.1.3 Khái niệm công nghệ thông tin CNTT là ngành sử dụng máy tính và phần mềm máy tính để chuyển đổi, lưu trữ, bảo vệ, xử lý, truyền, và thu thập thông tin. 1.1.4 Khái niệm thông tin và hệ thống thông tin - Khái niệm về thông tin: Thông tin là thông báo tin tức. - Khái niệm hệ thống thông tin: Hệ thống thông tin, là tập hợp người, thủ tục và các nguồn lực để thu thập, xử lý, truyền và phát thông tin trong một tổ chức. 1.1.5 Khái niệm chính phủ điện tử 5
8. Chính phủ điện tử là chính phủ ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông nhằm tăng hiệu quả hoạt động của các cơ quan Chính phủ, phục vụ người dân và doanh nghiệp tốt hơn. 1.1.6 Khái niệm thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin là toàn bộ quá trình huy động, bố trí sắp xếp các nguồn lực để đưa chính sách ứng dụng công nghệ thông tin vào môi trường ngành công nghệ thông tin theo một trình tự thủ tục chặt chẽ và thống nhất nhằm đạt được mục tiêu của chính sách ứng dụng công nghệ thông tin. 1.2 Vai trò của chính sách ứng dụng công nghệ thông tin Thứ nhất, góp phần quan trọng đảm bảo thông tin cho hoạt động quản lý. Thứ hai, giúp cho cán bộ, công chức, viên chức nâng cao hiệu suất công việc. Thứ ba, tạo công cụ để kiểm soát việc thực thi quyền lực của các cơ quan. Thứ tư, vai trò của chính sách ứng dụng công nghệ thông tin ngày càng được tăng cường trong xã hội thông tin hiện nay. 1.3 Tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin 1.3.1 Ý nghĩa của thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin Thực hiện chính sách nhằm từng bước thực hiện các mục tiêu chính sách và mục tiêu chung. Thực hiện chính sách nhằm khẳng định tính đúng đắn của chính sách. Thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin nhằm giúp cho chính sách ngày càng hoàn thiện. 1.3.2 Các bước thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin Nội dung thực hiện chính sách được thực hiện thông qua 7 bước: - Bước 1: Xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện chính sách: - Bước 2: Phổ biến, tuyên truyền chính sách. - Bước 3: Phân công phối hợp thực hiện chính sách. - Bước 4: Duy trình chính sách, đây là bước làm cho chính sách tồn tại được và phát huy tác dụng trong môi trường thực tế. - Bước 5: Điều chỉnh chính sách, việc làm này là cần thiết, diễn ra thường xuyên trong quá trình tổ chức thực hiện chính sách. 6
9. - Bước 6: Theo dõi, kiểm tra, đôn đốc việc thực hiện chính sách. - Bước 7: Đánh giá tổng kết rút kinh nghiệm, khâu này được tiến hành liên tục trong thời gian duy trì chính sách. 1.3.3 Yêu cầu và hình thức tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin 1.3.3.1. Yêu cầu đối với tổ thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin - Bảo đảm thực hiện được mục tiêu chính sách. - Bảo đảm tính hệ thống trong thực hiện chính sách. - Bảo đảm yêu cầu khoa học và pháp lý trong tổ chức thực hiện chính sách - Bảo đảm hài hòa lợi ích cho các đối tượng thụ hưởng 1.3.3.2. Hình thức tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin - Hình thức tổ chức thực hiện chính sách từ trên xuống - Hình thức tổ chức thực hiện chính sách từ dưới lên - Hình thức hỗn hợp trong thực hiện chính sách công 1.3.4 Phương pháp tổ chức thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin - Phương pháp công nghệ. - Phương pháp hành chính. - Phương pháp kinh tế. - Phương pháp giáo dục, thuyết phục. - Phương pháp kết hợp. 1.4 Các yếu tố ảnh hƣởng đến thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin - Yếu tố khách quan - Yếu tố chủ quan 1.5 Kinh nghiệm quốc tế 1.5.1 Kinh nghiệm thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin ở Mỹ Tại Mỹ, Cổng thông tin điện tử tại địa chỉ www.usa.gov. 7
10. 1.5.2 Kinh nghiệm thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin ở Singapor Một số dịch vụ công trực tuyến được cung cấp tại Singapore 2017: - Cổng thông tin Chính phủ www.gov.sg : 1.5.3 Bài học kinh nghiệm thực hiện chính sách ứng dụng công nghệ thông tin đối với Cục Thông tin Khoa học công nghệ thuộc Bộ Khoa học và công nghệ - Hầu hết hạ tầng hiện nay của Cục Thông tin KHCN đã tạm đủ. - Người dân, các cơ quan đơn vị có liên quan, nhà khoa học vẫn còn ngại sử dụng công nghệ thông tin. 8