Tóm tắt Luận văn Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk

Nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận văn Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc, tỉnh Đắk Lắk

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ / / HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA TRẦN VIỆT HÙNG QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC VỀ BẢO HIỂM Y TẾ CHO TRẺ EM DƯỚI 06 TUỔI TRÊN ĐỊA BÀN HUYỆN KRÔNG PẮC, TỈNH ĐẮK LẮK Chuyên ngành: Quản lý công Mã số: 8340403 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ CÔNG Đắk Lắk, Tháng 3/2019
2. Công trình được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. Lê Chi Mai Phản biện 1: ................................................................................. ..................................................................................................... Phản biện 2: ................................................................................. ..................................................................................................... Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ, Học viện Hành chính Quốc gia (Phân viện khu vực Tây Nguyên) Địa điểm: . - Hội trường bảo vệ luận văn thạc sĩ, Phân viện Khu vực Tây Nguyên, Học viện Hành chính Quốc gia - Số 51 Phạm Văn Đồng - TP Buôn Ma Thuột - Tỉnh Đắk Lắk Thời gian: vào hồi giờ tháng năm 201 Có thể tìm hiểu luận văn tại Thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
3. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Sức khỏe là vốn quý của con người, là nguồn nhân lực và tài sản đặc biệt của quốc gia. Chăm sóc sức khỏe cho cộng đồng để tạo ra nguồn nhân lực có nhiều năng lượng phục vụ cuộc sống, thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội đang là vấn đề bức thiết của mọi quốc gia, trong đó có Việt Nam. Chính sách bảo hiểm y tế đã khẳng định được đường lối đúng đắn của Đảng và Nhà nước trong chăm sóc sức khỏe nhân dân. Là một trong những chính sách trong chiến lược phát triển chung về kinh tế, xã hội, chính trị, giáo dục, y học, các lĩnh vực khác của quốc gia. Trong những năm vừa qua cùng với thay đổi nhanh chóng của đất nước ta về tất cả các mặt kinh tế, chính trị, xã hội. Đời sống của người dân không ngừng được cải thiện, mức sống của đại bộ phận người dân nước ta đang ngày càng được nâng cao, điều đó có sự đóng góp không nhỏ của hệ thống y tế nước ta nói chung và bảo hiểm y tế nói riêng. Bảo hiểm y tế là một chính sách xã hội lớn của Đảng và Nhà nước, là một trong những loại hình bảo hiểm xã hội mang ý nghĩa nhân đạo, có tính chia sẻ cộng đồng sâu sắc, góp phần quan trọng thực hiện mục tiêu công bằng xã hội trong bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân. Hơn nữa, đối với người lao động, bảo hiểm y tế còn liên quan trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của họ khi không may phải điều trị tại bệnh viện. Trong những năm qua Nhà nước ta đã ban hành và sửa đổi nhiều chính sách quan trọng về hệ thống bảo hiểm y tế và mở rộng phạm vi thụ hưởng, trong đó có trẻ em dưới 06 tuổi, những chủ nhân tương lai của đất nước, đối tượng được khám chữa bệnh miễn phí bằng thẻ bảo hiểm y tế do nhà nước cấp, từ đó đã tạo cơ sở pháp lí cần thiết cho sự phát triển của ngành bảo hiểm. 1
4. Tại huyện Krông Pắc thuộc tỉnh Đắk Lắk, từ năm 2012 đến năm 2017, cùng với sự ổn định về kinh tế, các chương trình trên lĩnh vực văn hóa, xã hội cũng đã được thực hiện có hiệu quả như: xoá đói giảm nghèo, định canh định cư, giải quyết việc làm, an sinh xã hội, xây dựng đời sống văn hoá mới, phổ cập giáo dục... đã có tác động rất lớn đến việc thực hiện các mục tiêu Chương trình hành động vì trẻ em của huyện. Bên cạnh những mặt tích cực thì đây cũng là những nguyên nhân làm cho công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE ngày càng gặp nhiều phức tạp, đòi hỏi công tác bảo vệ, chăm sóc và giáo dục TE phải được nâng lên tầm cao mới nhằm tạo ra môi trường an toàn, lành mạnh và bình đẳng để mọi TE đều được phát triển toàn diện. Vì vậy, để có cơ sở đề xuất những giải pháp nhằm tăng cường công tác QLNN trong lĩnh vực bảo vệ, chăm sóc TE; nhất là công tác chăm sóc khám chữa bệnh cho TE dưới 06 tuổi bằng thẻ BHYT; xuất phát từ thực tế trên và điều kiện nghiên cứu của bản thân, tác giả chọn đề tài “ Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc, tỉnh Đăk Lăk” làm luận văn thạc sỹ cho mình. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Vấn đề QLNN về BHYT trong thời gian qua đã có một số công trình nghiên cứu và bài viết chuyên sâu về các vấn đề BHXH và BHYT. - Luận văn thạc sỹ “Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế trong giai đoạn hiện nay ở Việt Nam”, của tác giả Phạm Thị Hằng đề cập các nội dung quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế nói chung của nước ta trong giai đoạn 2005-2010 [25]. - Luận văn thạc sỹ “Bảo hiểm y tế Việt Nam, thực trạng và đổi mới” của tác giả Nguyễn Thị Tứ khái quát thực trạng bảo hiểm y tế Việt Nam và đưa ra các giải pháp đổi mới bảo hiểm y tế Việt Nam [22]. - Luận văn thạc sỹ “Giải pháp cân đối thu chi BHYT ở Việt Nam” 2
5. của tác giả Nguyễn Ngọc Khánh đánh giá công tác thu chi và đưa ra các giải pháp nhằm cân đối thu chi bảo hiểm y tế ở Việt Nam [23]. - Luận văn thạc sỹ “Một số giải pháp nhằm hoàn thiện QLNN về BHXH ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào” của tác giả Chăm Pa Vông đánh giá công tác quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội và đưa ra các giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về bảo hiểm xã hội ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào [10]. Những công trình trên đề cập đến nhiều khía cạnh, cả lý luận và thực tiễn của vấn đề QLNN về BHYT, đưa ra các giải pháp để hoàn thiện về quản lý nhà nước đối với bảo hiểm y tế tại Việt Nam và nước cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Song chỉ nghiên cứu QLNN về BHYT nói chung. Ở tỉnh Đắk Lắk nói chung, huyện Krông Pắc nói riêng, vì nhiều lý do khác nhau nên hiện nay vấn đề QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi chưa có đề tài nào đề cập. Vì vậy, hướng đề tài mà tác giả lựa chọn trên cơ sở kế thừa những nội dung QLNN về BHYT của những công trình trước đó, đề tài không nghiên cứu vấn đề QLNN về BHYT chung chung mà đi sâu nghiên cứu vấn đề QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc từ năm 2012 đến năm 2017. Do vậy đây được xem như là công trình khoa học đầu tiên đề cập một cách có hệ thống và cụ thể vấn đề này, không trùng lặp với các công trình đã công bố. 3. Mục đích nghiên cứu Mục đích nghiên cứu của luận văn là phân tích, đánh giá, tìm ra nguyên nhân, những vướng mắc, hạn chế của hoạt động QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi, để đề xuất những giải pháp nâng cao hiệu quả QLNN về công tác này trên địa bàn huyện Krông Pắc trong giai đoạn hiện nay. Luận văn tập trung các nội dung sau: 3
6. - Hệ thống hoá những vấn đề lí luận cơ bản QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi. - Đánh giá thực trạng QLNN về công BHYT cho TE dưới 06 tuổi ở huyện Krông Pắc thuộc tỉnh Đắk Lắk. - Đề xuất một số giải pháp nhằm hoàn thiện công tác QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu 4.1. Đối tượng nghiên cứu: Đối tượng nghiên cứu của luận văn là công tác QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc thuộc tỉnh Đắk Lắk. 4.2. Phạm vi nghiên cứu: - Phạm vi nội dung nghiên cứu: Hoạt động quản lý của nhà nước đối với công tác BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc bao gồm việc ban hành và tổ chức thực thi chính sách và tổ chức BM QLNN. - Phạm vi thời gian nghiên cứu: Giai đoạn từ năm 2012 -2017 - Địa bàn nghiên cứu: huyện Krông Pắc (tỉnh Đắk Lắk). 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn Trong quá trình nghiên cứu, luận văn sử dụng phương pháp luận của chủ nghĩa Mac – Lê Nin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm của Đảng và Nhà nước ta về bảo vệ, chăm sóc TE nhằm đảm bảo tính khoa học và tính thực tiễn của đề tài. Các phương pháp cụ thể được sử dụng là: phương pháp phân tích tổng hợp, so sánh; điều tra thực tế, thống kê số liệu 6. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn 6.1. Ý nghĩa lý luận 4
7. Luận văn hệ thống hóa cơ sở lý luận về quản lý nhà nước về BHYT cho trẻ em dưới 06 tuổi, làm rõ khái niệm, yêu cầu và các nội dung của quản lý nhà nước về BHYT cho trẻ em dưới 06 tuổi. 6.2.Ý nghĩa thực tiễn Luận văn góp phần phân tích, đánh giá thực trạng công tác BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. Từ đó có những đề xuất để nâng cao hiệu quả QLNN BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. Các khuyến nghị khoa học của luận văn có thể được vận dụng vào thực tế hoạt động QLNN BHYT cho TE dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. Ngoài ra, luận văn còn là tài liệu tham khảo trong các cơ sở đào tạo, bồi dưỡng cán bộ công chức, cơ sở đào tạo cán bộ làm công tác xã hội. 7. Kết cấu của luận văn Luận văn gồm 03 phần: phần mở đầu, phần nội dung và kết luận. Phần nội dung gồm 3 chương Chương 1. Cơ sở lý luận về quản lý nhà nước đối với bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi. Chương 2. Thực trạng quản lý nhà nước về công tác bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. Chương 3. Quan điểm, giải pháp hoàn thiện quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi trên địa bàn huyện Krông Pắc. 5
8. Chương 1 CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ QUẢN LÝ NHÀ NƯỚC ĐỐI VỚI BẢO HIỂM CHO TRẺ EM DƯỚI 06 TUỔI 1.1. Bảo hiểm y tế và bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi 1.1.1. Sự ra đời của bảo hiểm y tế Từ xa xưa, con người đã có ý thức san sẽ, cưu mang, đùm bọc lẫn nhau trong họ hàng, trong cộng đồng làng xóm theo tinh thần tương thân tương ái “nhường cơm sẽ áo”, “lá lành đùm lá rách”. Sự tương trợ cộng đồng dần dần được mở rộng và phát triển dưới nhiều hình thức khác nhau như việc lập quỹ trương trợ, các hội, đoàn quyên góp bằng tiền hoặc bằng hiện vật để giúp đỡ lẫn nhau. Những hình thức trợ giúp tự nguyện của các cá nhân, của cộng đồng đã góp phấn đảm bảo nguồn vật chất cấn thiết cho những người hoạn nạn vượt qua khó khăn, thiếu thốn. Đây chính là hình thức manh nha của bảo hiểm, những sự tương hỗ này chỉ mang tính chất tự phát và chỉ được thực hiện trong phạm vi cộng đồng nhỏ. Toàn bộ những hoạt động và mối quan hệ chặt chẽ được thế giới quan niệm là BHYT đối với người lao động. Như vậy, BHYT ra đời và phát triển là một tất yếu khách quan và ngày càng phát triển cùng sự phát triển của mỗi quốc gia, mỗi thành viên trong xã hội đều thấy sự cần thiết phải tham gia BHYT vì nhu cầu và quyền lợi của bản thân nói riêng và sự ổn định của đất nước nói chung. 1.1.2. Khái niệm bảo hiểm y tế Theo Từ điển bách khoa Việt Nam xuất bản năm 1995: “BHYT: loại bảo hiểm do nhà nước tổ chức, quản lý nhằm huy động sự đống góp của các cá nhân, tập thể và cộng đồng để chăm lo sức khỏe, khám bệnh và cữa bệnh cho nhân dân” [ 31]. Nếu nhìn dưới giác độ kinh tế thì BHYT trước hết được hiểu là sự 6
9. hợp nhất về kinh tế của số lượng lớn những người trước cùng một loại hiểm nguy do bệnh tật gây nên mà trong từng trường hợp cá biệt không thể tính toán trước và lo liệu trước. Theo Luật Bảo hiểm xã hôi Việt Nam: BHYT là một loại hình bảo hiểm mà cơ quan bảo hiểm chi trả cảc chi phí y tế do các nguyên nhân hoặc tai nạn đã được bảo hiểm cho người được BHYT khi người được BHYT bị ốm đau. [29] 1.1.3. Tính chất của bảo hiểm y tế - BHYT là một loại hàng hóa: dưới góc độ kinh tế học thì BHYT là một loại hàng hóa có giá trị sử dụng giúp con người bảo vệ sức khỏe, giảm gánh nặng tài chính. Mặt khác BHYT cũng có tính cạnh tranh. - Về mặt kinh tế, xã hội: các quốc gia trên thế giới công nhận rằng sự nghèo khổ của người dân do ốm đau, tai nạn rủi ro, gây ra không chỉ là trách nhiệm của bản thân cá nhân, gia đình của họ mà còn là trách nhiệm của Nhà nước, của cộng đồng xã hội. Vì vậy, BHYT là công cụ quan trọng để quản lý xã hội và là kênh phân phối thu nhập hiệu quả. 1.1.4. Vai trò của bảo hiểm y tế - Phục vụ xã hội; - Trợ giúp kinh phí cho người bệnh khi ốm đau; – Góp phần thực hiện chính sách an sinh; – Góp phấn thực hiện chủ trương xã hội hóa lĩnh vực y tế; – Điều tiết thu nhập. 1.1.5. Khái niệm bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi BHYT cho trẻ dưới 06 tuổi là hình thức bảo hiểm được áp dụng trong lĩnh vực chăm sóc sức khoẻ cho trẻ em dưới 06 tuổi, không vì mục đích lợi nhuận, do Nhà nước tổ chức thực hiện theo quy định của Luật BHYT. 7
10. Giúp cho gia đình có trẻ em dưới 06 tuổi khắc phục khó khăn về mặt tài chính khi trẻ em bị ốm đau, bệnh tật, giảm bớt chi phí tốn kém trong quá trình nằm viện điều trị; góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh cho trẻ em dưới 06 tuổi, đảm bảo quyền của trẻ em được chăm sóc sức khỏe do nhà nước quy định, có đủ điều kiện phát triển về mọi mặt. 1.2. Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi 1.2.1. Quan niệm về quản lý nhà nước đối với bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi. 1.2.1.1. Quản lý nhà nước QLNN là sự tác động có tổ chức và bằng quyền lực của Nhà nước đối với các quá trình xã hội, các hành vi hoạt động của công dân và mọi tổ chức trong xã hội nhằm duy trì và phát triển trật tự trong xã hội, bảo toàn, củng cố và phát triển quyền lực của Nhà nước. * Đặc điểm của QLNN là: - QLNN mang tính quyền lực đặc biệt, có tổ chức cao; - QLNN có mục tiêu chiến lược, chương trình và có kế hoạch để thực hiện mục tiêu; - QLNN có tính chủ động, sáng tạo và linh hoạt trong việc điều hành, phối hợp và huy động lực lượng, phát huy sức mạnh tổng hợp; - QLNN có tính liên tục và ổn định trong việc tổ chức và hoạt động QLNN. 1.2.1.2. Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 06 tuổi QLNN về BHYT cho TE dưới 06 tuổi là sự tác động có tổ chức và bằng quyền lực của Nhà nước đối với quá trình xây dựng, triển khai thực hiện các chính sách, thiết chế liên quan đến BHYT cho TE nhằm đảm bảo các điều kiện tốt nhất công tác chăm sóc sức khỏe cho TE dưới 06 tuổi theo đúng chính sách nhà nước đề ra. 8