Tóm tắt Luận văn Quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Ứng Hòa, Thành phố Hà Nội

Nội dung tài liệu: Tóm tắt Luận văn Quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Ứng Hòa, Thành phố Hà Nội

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO BỘ NỘI VỤ HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA LÊ THỊ KHÁNH CHI QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC HUYỆN ỨNG HÒA, THÀNH PHỐ HÀ NỘI Chuyên ngành: Tài chính - Ngân hàng Mã số: 8 34 02 01 TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SỸ TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG HÀ NỘI – 2018
2. Luận văn được hoàn thành tại: HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA Người hướng dẫn khoa học: PGS.TS. NGUYỄN VĂN TẠO Phản biện 1: Phản biện 2: Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, Học viện Hành chính Quốc gia Địa điểm: Phòng họp 204 Hội trường bảo vệ Luận văn Thạc sỹ Học viện Hành chính Quốc gia Số: 77, Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội Thời gian: vào hồi 14 giờ ngày 28 tháng 5 năm 2018 Có thể tìm hiểu luận văn tại thư viện Học viện Hành chính Quốc gia hoặc trên trang Web của Khoa Sau đại học, Học viện Hành chính Quốc gia
3. MỞ ĐẦU 1. Tính cấp thiết của đề tài Đất nước ta đang bước vào thời kỳ phát triển mạnh mẽ về mọi mặt. Các điều kiện kinh tế, xã hội được cải thiện đáng kể, cuộc sống nhân dân ngày một khởi sắc, diện mạo đất nước ngày một vững bước đi lên. Trong đó ngân sách nhà nước với ý nghĩa là nội lực tài chính để phát triển. Hoạt động của NSNN được thể hiện qua việc huy động vốn, phân bổ nguồn lực hợp lý, đảm bảo cân đối thu chi, thực hiện công bằng xã hội, từ đó thúc đẩy nhanh việc phát triển kinh tế. Tăng cường quản lý chi NSNN, đổi mới công tác quản lý thu – chi ngân sách sẽ tạo điều kiện tăng thu ngân sách và sử dụng ngân sách tiết kiệm, có hiệu quả hơn, nhằm đạt được mục tiêu công nghiệp hóa – hiện đại hóa đất nước, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, nâng cao đời sống nhân dân. Huyện Ứng Hòa là huyện thuần nông thuộc TP Hà Nội, kinh tế chủ yếu dựa vào nông nghiệp. Nguồn thu trên địa bàn còn nhiều hạn chế, nhưng công tác quản lý NSNN của huyện đã đạt được những thành tựu đáng kể, góp quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi các nhiệm vụ KT – XH của Thành phố Hà Nội. Do vậy để chính quyền huyện thực thi được hiệu quả những nhiệm vụ kinh tế xã hội mà nhà nước giao cho thực hiện chiến lược phát triển kinh tế nhà nước, kinh tế địa phương trên các lĩnh vực. Xuất phát từ vấn đề trên, em đã nhận thấy rằng trước những đòi hỏi bức xúc về quản lý điều hành NSNN nói chung và quản lý chi NSNN cấp quận, huyện nói riêng, em xin mạnh dạn nghiên cứu đề tài luận văn với nội dung: “Quản lý chi ngân sách nhà nước huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội”.
4. 2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài luận văn Việc nghiên cứu quản lý chi NSNN ở nước ta trong những năm qua có rất nhiều các công trình nghiên cứu của các nhà khoa học, các cơ quan trung ương và địa phương như sau:: - Luận văn thạc sỹ Tài chính – Ngân hàng “Quản lý chi ngân sách nhà nước tại huyện Giao thủy, Nam Định” của Phạm Trung Kiên, Học viện Hành chính Quốc Gia, Hà Nội, năm 2014 - Luận văn thạc sỹ Tài chính – Ngân hàng: “Quản lý chi thường xuyên NSNN huyện Đông Anh, TP Hà Nội” của tác giả Trần Anh Dũng, Học viện Hành chính, năm 2016. - Tài liệu “Quản lý chi tiêu công”, nhà xuất bản chính trị quốc gia – sự thật, Hà Nội năm 2011 của PGS.TS Lê Chi Mai đã góp phần đáp ứng nhu cầu nghiên cứu, tìm hiểu trong lĩnh vực chi tiêu công với những nội dung cơ bản phục vụ cho công tác quản lý. Đến nay chưa có công trình nào trực tiếp nghiên cứu một cách có hệ thống quản lý chi NSNN của huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội, chỉ có báo cáo của huyện về tình hình thu, chi NSNN trên địa bàn huyện. 3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu. - Mục đích nghiên cứu. Mục đích của đề tài là thông qua nghiên cứu tình hình quản lý chi ngân sách huyện trên địa bàn huyện nhằm tìm ra những giải pháp thiết thực góp phần củng cố tăng cường công tác quản lý chi ngân sách huyện được tốt hơn. - Nhiệm vụ nghiên cứu. + Hệ thống hóa những cơ sở khoa học về quản lý chi NSNN cấp huyện ở nước ta hiện nay + Phân tích đánh giá thực trạng về quản lý chi NSNN huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội giai đoạn 2014 - 2016. trên cơ sở đó rút ra những kết quả đạt được, những hạn chế tồn tại và nguyên nhân của những hạn chế tồn tại trong quản lý chi NSNN của huyện. + Đề xuất các giải pháp tăng cường quản lý chi NSNN huyện Ứng Hòa trong những năm đến.
5. 4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu của luận văn - Đối tượng nghiên cứu Đối tượng nghiên cứu của luận văn là hoạt động quản lý chi NSNN ở huyện Ứng hòa, TP Hà Nội - Phạm vi nghiên cứu + Hoạt động quản lý chi NSNN cấp huyện +Thời gian: Từ năm 2014 – 2016 và hướng đến năm 2020 + Không gian: Huyện Ứng Hòa, TP Hà Nội 5. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu của luận văn - Phương pháp luận Luận văn sử dụng phương pháp luận duy vật biện chứng, duy vật lịch sử của chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh làm phương pháp luận trong quá trình nghiên cứu. - Phương pháp nghiên cứu Luận văn sử dụng sử dụng các phương pháp nghiên cứu truyền thống như: phương pháp tổng hợp, phân tích tư liệu, tài liệu; phương pháp tổng kết thực tiễn, các phương pháp của thống kê học (so sánh, chỉ số, đồ thị....) 6. Kết cấu của luận văn Ngoài phần mở đầu, kết luận, danh mục tài liệu tham khảo luận văn được chia thành 03 chương: Chương 1. Cơ sở khoa học về quản lý chi NSNN cấp huyện Chương 2. Thực trạng quản lý chi NSNN huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội giai đoạn 2014-2016. Chương 3. Phương hướng và giải pháp tăng cường quản lý chi NSNN huyện Ứng Hòa, thành phố Hà Nội trong những năm đến.
6. Chương 1 CƠ SỞ KHOA HỌC VỀ QUẢN LÝ CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CẤP HUYỆN 1.1. Tổng quan chi NSNN cấp huyện 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò của chi NSNN cấp huyện 1.1.1.1. hái niệ chi NSNN NSNN là một phạm tr kinh tế mang tính lịch sử, nó phản ánh những mặt nhất định các quan hệ kinh tế thuộc lĩnh vực phân phối sản ph m xã hội trong điều kiện còn tồn tại quan hệ hàng hóa – tiền tệ và được sử dụng như một công cụ thực hiện các chức năng của nhà nước. Thuật ngữ NSNN được sử dụng rộng rãi trong đời sống KT H ở mọi quốc gia. Trên thực tế, người ta đưa ra nhiều định nghĩa về NSNN không giống nhau t y thuộc vào góc độ xem x t khác nhau. Theo Điều 1 của Luật NSNN được Quốc hội khóa I nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua tại kỳ họp thứ II năm 2002: “Ngân sách nhà nước là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước đã được cơ quan nhà nước có thẩ quyền quyết định và được thực hiện trong ột nă để bảo đả thực hiện các chức năng, nhiệ vụ của Nhà nước”. Tại khoản 14, điều 4 Luật NSNN được Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam thông qua năm 2017, có hiệu lực từ ngày 01 01 2017 thì NSNN được định nghĩa như sau: “N NN là toàn bộ các khoản thu, chi của Nhà nước được ự toán và thực hiện trong ột khoảng th i gian nh t định o cơ quan nhà nước có thẩ quyền quyết định để đả bảo thực hiện các chức năng, nhiệ vụ của Nhà nước NSNN của một quốc gia là văn kiện tài chính quan trọng nhất, trong đó những cơ quan có th m quyền tìm cách dự tr , tiên liệu các khoản thu và các khoản chi của quốc gia trong thời hạn nhất định. Vì thế văn kiện tài chính đặc biệt này bao giờ cũng được cấu trúc bởi hai phần, đó là phần thu và phần chi.
7. Thu N NN bao gồ các khoản thu từ thuế, phí, lệ phí, các khoản thu từ hoạt động kinh tế của Nhà nước, các khoản đóng góp của các tổ chức và cá nhân, các khoản viện trợ, các khoản thu khác theo quy định của pháp luật Chi N NN là việc phân phối và sử ụng quỹ N NN theo ự toán ngân sách đã được cơ quan có thẩ quyền quyết định nhằ uy trì hoạt động của bộ áy Nhà nước và đả bảo thực hiện các chức năng của Nhà nước theo những nguyên tắc luật định 1.1.1.2 Đặc điể chi ngân sách nhà nước c p huyện NSNN cấp huyện là cấp trung gian nên chi ngân sách cấp huyện là vừa chi bằng nguồn ngân sách được phân cấp, vừa chi bằng nguồn từ cấp trên chuyển về, nguồn từ cấp dưới chuyển lên. Chi NSNN cấp huyện có toàn bộ các đặc điểm của chi NSNN như sau: Thứ nhất, chi ngân sách nhà nước luôn gắn chặt với những nhiệm vụ kinh tế, chính trị, xã hội mà chính phủ phải đảm nhận trước mỗi quốc gia Thứ hai, tính hiệu quả của các khoản chi ngân sách nhà nước được thể hiện ở tầm vĩ mô và mang tính toàn diện cả về hiệu quả kinh tế trực tiếp, hiệu quả về mặt xã hội và chính trị, ngoại giao Thứ ba, x t về mặt tính chất, phần lớn các khoản chi ngân sách nhà nước đều là các khoản cấp phát và không hoàn trả trực tiếp Thứ tư, chi NSNN được thực hiện theo luật định Thứ năm, chi NSNN hướng đến lợi ích chung của quốc gia và địa phương. Thứ sáu, các khoản chi NSNN gắn liền với sự vận động của các phạm tr giá trị khác như tiền lương, giá cả, lãi suất, tỷ giá hối đoái, tín dụng 1 1 1 3 Vai trò của chi ngân sách Nhà nước c p huyện Vị trí, vai trò của chi ngân sách cấp huyện trong việc hoạch định cơ chế, chính sách quản lý và tổ chức thực hiện các cơ chế, chính sách này phải được thể hiện đầy đủ, đảm bảo cho chính quyền cấp huyện hoạt động có hiệu lực, hỗ trợ tích cực cho sự phát triển, đảm bảo hài hòa giữa tăng trưởng kinh tế với tiến bộ xã hội. Hoạt động của ngân sách huyện nói chung, chi ngân sách huyện nói riêng phải tạo ra tiền đề vật chất và điều kiện thuận lợi cho sự hấp thu các tiến bộ xã hội, tạo môi trường thuận lợi cho sản xuất kinh doanh, dịch vụ phát triển, thực hiện tốt quá trình công nghiêp hóa, hiện đại hóa trên địa bàn.
8. 1.1.2. Nội dung chi ngân sách nhà nước cấp huyện Theo luật NSNN hiện hành, các nội dung chi được phân loại cụ thể như sau: a. Chi đầu tư phát triển Chi đầu tư phát triển của NSNN là quá trình sử dụng một phần vốn tiền tệ đã tập trung vào NSNN để xây dựng cơ sở hạ tầng KT- H, phát triển sản xuất và thực hiện dự trữ vật tư hàng hóa nhằm thực hiện mục tiêu ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế. b Chi thư ng xuyên Chi thường xuyên là một bộ phận của chi NSNN, nó phản ảnh quá trình phân phối và sử dụng quỹ NSNN để thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên về quản lý KT- H của Nhà nước. c Chi bổ sung cho N NN c p xã Là khoản bổ sung từ ngân sách cấp huyện cho ngân sách cấp xã nhằm đảm bảo cho chính quyền cấp xã cân đối nguồn ngân sách để thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh được giao. 1.2. Quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện 1.2.1. Khái niệm về quản lý chi NSNN cấp huyện Theo quan điểm hệ thống, khái niệm quản lý là sự tác động của chủ thể quản lý lên đối tượng quản lý nhằm đạt được những mục tiêu nhất định trong điều kiện biến động của môi trường. Trong đó, chủ thể quản lý là tác nhân (con người, hoặc bộ máy quản lý) tạo ra các tác động quản lý nhằm dẫn dắt đối tượng quản lý đi đến mục tiêu. Đối tượng quản lý (giới vô sinh, hữu sinh, con người) tiếp nhận các tác động của quản lý. Quản lý chi NSNN cấp huyện là quá trình lập kế hoạch, tổ chức, điều hành và kiểm soát mọi hoạt động chi tiêu từ NSNN theo đúng quy định pháp luật và phân cấp NSNN, nhằm sử dụng ngân sách đúng mục đích, hiệu quả, góp phần thực hiện mục tiêu phát triển KT- H trên địa bàn huyện. Như vậy, chủ thể quản lý chi ngân sách cấp huyện: Chính quyền huyện Đối tượng: NSNN cấp huyện Phương thức: Quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện theo luật định, theo chiến lược, Kế hoạch, chính sách phát triển kinh tế- xã hội của cả nước, Thành phố Hà Nội và của huyện.
9. 1.2.2. Nguyên tắc quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện Chi NSNN cấp huyện có vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội, ổn định chính trị, an ninh quốc phòng tại quận. Việc bố trí các khoản chi NSNN một cách tuỳ tiện, thiếu sự phân tích hoàn cảnh cụ thể sẽ có ảnh hưởng lớn đến quá trình phát triển kinh tế- xã hội của huyện cũng như toàn Thành phố. Do vậy việc tổ chức các khoản chi NSNN phải được tổ chức theo những nguyên tắc nhất định. - Cân đối Thu- Chi ngân sách huyện:. - Đảm bảo yêu cầu tiết kiệm và hiệu quả trong việc bố trí các khoản chi tiêu của NSNN: - Cấp phát ngân sách và sử dụng nguồn vốn ngân sách nhà nước phải có dự toán: - Chi ngân sách nhà nước theo những mục tiêu quy định: - Đảm bảo yêu cầu cân đối giữa khả năng và nhu cầu trong quản lý và điều hành ngân sách. - Nguyên tắc quản lý theo dự toán: lập dự toán là khâu đầu tiên và cũng là khâu quan trọng nhất của toàn bộ chu trình ngân sách, nó quyết định chất lượng phân bổ và sử dụng nguồn lực tài chính. - Nguyên tắc hiệu quả. - Nguyên tắc đảm bảo sự tự chủ về tài chính của các đơn vị sử dụng ngân sách.. - Nguyên tắc chi trả trực tiếp qua KBNN. - Phân biệt rõ nhiệm vụ kinh tế- xã hội của các cấp chính quyền theo luật định để bố trí các khoản chi chồng ch o, khó kiểm tra, giám sát, nâng cao trách nhiệm và tính chủ động của các cấp. 1.2.3. Nội dung quản lý chi ngân sách nhà nước cấp huyện Việc quản lý và điều hành đối với tất cả các cấp NSNN được thực hiện theo Luật Ngân sách. Chu trình ngân sách bao gồm ba khâu nối tiếp nhau là: Lập dự toán, chấp hành dự toán và quyết toán NSNN. 1 2 3 1 Nội ung quản lý chi thư ng xuyên Một là, quản lý lập dự toán Hai là, chấp hành dự toán chi thường xuyên. Ba là, quyết toán chi thường xuyên 1 2 3 2 Nội ung quản lý chi đầu tư phát triển
10. Quản lý chi đầu tư phát triển là một nội dung rất rộng lớn, trong luận văn này tác giả tập trung trình bày về quản lý chi đầu tư DCB, đây là khoản chi chiếm tỷ trọng lớn nhất trong chi đầu tư phát triển, bao gồm các nội dung cơ bản sau: Một là, lập kế hoạch, bố trí và thông báo vốn đầu tư DCB hàng năm: Hai là, cấp phát vốn đầu tư DCB Ba là, quyết toán vốn đầu tư DCB 1 2 3 3 Tổ chức bộ áy quản lý chi NSNN c p Huyện Tại các huyện, bộ máy quản lý chi ngân sách huyện bao gồm: UBND huyện, phòng Tài chính – kế hoạch, Kho bạc nhà nước huyện và các đơn vị sử dụng ngân sách cấp huyện. - UBND huyện: do HĐND huyện bầu ra, là cơ quan chấp hành của HĐND, cơ quan hành chính nhà nước ở cấp huyện, chịu trách nhiệm trước HĐND c ng cấp và cơ quan nhà nước cấp trên. Trong lĩnh vực tài chính – ngân sách, UBND huyện có nhiệm vụ, quyền - Phòng Tài chính – Kế hoạch huyện: là đơn vị chuyên môn trực thuộc UBND huyện, làm nhiệm vụ quản lý chi ngân sách huyện, lập dự toán và tổng hợp quyết toán ngân sách trên địa bàn huyện. - Kho bạc Nhà nước huyện: là đơn vị thuộc ngành dọc thuộc Kho bạc Nhà nước tỉnh, đóng trên địa bàn làm nhiệm vụ quản lý quỹ NSNN trên địa bàn huyện. - Các đơn vị sử dụng NSNN cấp huyện: Bao gồm UBND các xã, phường, thị trấn, các đơn vị trực thuộc UBND huyện và các đơn vị sự nghiệp và các đơn vị hiệp quản. 1 2 3 4 Công tác thanh tra, kiể tra, giá sát chi N NN Công tác kiểm tra, thanh tra, kiểm toán NSNN bảo đảm việc thực hiện ngân sách đúng pháp luật và được thực hiện bởi nhiều cơ quan.. Cơ quan tài chính các cấp gồm: Sở Tài chính và phòng Tài chính huyện, có trách nhiệm kiểm tra. Cơ quan Kho bạc Nhà nước huyện có trách nhiệm kiểm soát các khoản thu chi ngân sách phát sinh của các đơn vị và ngân sách c ng cấp theo đúng quy định. Cơ quan Kiểm toán Nhà nước có chức năng kiểm toán quyết toán ngân sách các cấp.