Luận văn Quản lý nợ tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) giai đoạn 2015-2018. Thực trạng và giải pháp

Nội dung tài liệu: Luận văn Quản lý nợ tại ngân hàng Thương mại Cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) giai đoạn 2015-2018. Thực trạng và giải pháp

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ NỢ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM (TECHCOMBANK) GIAI ĐOẠN 2015 - 2018 - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Ngành: Tài chính - Ngân hàng NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THÚY HÀ NỘI - 2020
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG LUẬN VĂN THẠC SĨ QUẢN LÝ NỢ TẠI NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỔ PHẦN KỸ THƯƠNG VIỆT NAM (TECHCOMBANK) GIAI ĐOẠN 2015 – 2018 - THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP Ngành: Tài chính – Ngân hàng Mã số: 8340201 Họ và tên học viên: Nguyễn Thị Phương Thúy Người hướng dẫn: PGS.TS Nguyễn Thị Tường Anh HÀ NỘI - 2020
3. i LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu, kết quả nêu trong luận văn là trung thực và chưa được công bố ở các công trình khác. Nếu không đúng như đã nêu trên, tôi xin hoàn toàn chịu trách nhiệm về đề tài của mình Người cam đoan NGUYỄN THỊ PHƯƠNG THÚY
4. ii MỤC LỤC LỜI CAM ĐOAN ...................................................................................................... i DANH MỤC VIẾT TẮT ........................................................................................ iv DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ ........................................................... v TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ................................................................. vi LỜI MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1 CHƯƠNG 1: MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ HOẠT ĐỘNG TÍN DỤNG VÀ QUẢN LÝ NỢ CỦA NHTM ............................................................................. 6 1.1. Hoạt động tín dụng của NHTM ........................................................................ 6 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm của hoạt động tín dụng của NHTM ........................... 6 1.1.2. Nguyên tắc của hoạt động tín dụng của NHTM .......................................... 7 1.1.3. Vai trò hoạt động tín dụng của NHTM ......................................................... 8 1.1.4. Phân loại hoạt động tín dụng của NHTM .................................................. 11 1.2. Nợ và quản lý nợ của NHTM .......................................................................... 14 1.2.1. Khái niệm và phân loại nợ trong hoạt động tín dụng của NHTM ............ 14 1.2.2. Khái niệm về quản lý nợ của NHTM .......................................................... 16 1.2.3. Nội dung quản lý nợ tại NHTM .................................................................. 16 1.2.4. Các chỉ tiêu đánh giá kết quả quản lý nợ tại các NHTM .......................... 29 1.2.5. Các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ tại NHTM ................................... 32 CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG QUẢN LÝ NỢ TẠI TECHCOMBANK GIAI ĐOẠN 2015 – 2018 .................................................................................................. 36 2.1. Giới thiệu chung về Techcombank ................................................................. 36 2.1.1. Quá trình hình thành và phát triển của Techcombank ............................. 36 2.1.2. Tầm nhìn, sứ mệnh, giá trị cốt lõi của Techcombank ............................... 36 2.1.3. Mô hình tổ chức của Techcombank............................................................ 37 2.1.4. Các chỉ tiêu tài chính ................................................................................... 40 2.2. Thực trạng quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015-2018 ......................... 40
5. iii 2.2.1. Các nội dung quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015-2018 ............. 40 2.2.2. Quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015 – 2018 ................................. 51 2.3. Đánh giá tình hình quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015 – 2018 .... 58 2.3.1. Những thành tựu trong quản lý nợ của Techcombank giai đoạn 2015 – 2018 ......................................................................................................................... 58 2.3.2. Một số hạn chế trong quản lý nợ của Techcombank giai đoạn 2015 – 2018 và nguyên nhân dẫn đến những hạn chế này ...................................................... 59 CHƯƠNG 3: GIẢI PHÁP NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG QUẢN LÝ NỢ TẠI TECHCOMBANK .................................................................................................. 62 3.1 Triển vọng phát triển hoạt động tín dụng Việt Nam và quan điểm, định hướng quản lý nợ tại Techcombank trong thời gian tới ..................................... 62 3.2. Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nợ tại Techcombank ..................... 63 3.2.1. Nhóm giải pháp của nội bộ Techcombank ................................................. 63 3.2.2. Nhóm giải pháp đối với khách hàng ........................................................... 68 3.3. Một số kiến nghị với NHNN về cơ chế chung về quản lý nợ. ....................... 72 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 77 DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ............................................................... 79
6. iv DANH MỤC VIẾT TẮT STT Từ viết tắt Chi tiết 1 ALCO Ủy ban Quản lý Tài sản Nợ và Có 2 AMC Asset Management Company – Công ty Quản lý Tài sản 3 BXLN Ban xử lý Nợ 4 BGĐ CN Ban Giám đốc Chi nhánh 5 CBTD Cán bộ Tín dụng 6 CN/PGD Chi nhánh/Phòng giao dịch 7 CVKH Chuyên viên Khách hàng 8 FTP Fund Transfer Pricing – Cơ chế Quản lý Vốn tập trung 9 GDBĐ Giao dịch bảo đảm 10 HSC Hội sở chính 11 KPI Key Performance Indicators – Chỉ số đo lường kết quả thực hiện 12 LOS Loan Orientation System –Hệ thống Quản lý tín dụng 13 MIS Management of Information System – Hệ thống quản lý Thông tin Khách hàng 14 NHTM Ngân hàng Thương mại 15 NHTM CP Ngân hàng Thương mại Cổ phần 16 NHNN Ngân hàng Nhà nước 17 NQH Nợ quá hạn 18 QLVTT Quản lý vốn tập trung 19 RRTD Rủi ro tín dụng 20 ROE Tỷ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu 21 ROA Tỷ suất lợi nhuận trên tài sản 22 SX - KD Sản xuất – Kinh doanh 23 TCTD Tổ chức tín dụng 24 TCB Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) 25 TSĐB Tài sản đảm bảo 26 XHTDNB Xếp hạng tín dụng nội bộ
7. v DANH MỤC BẢNG, BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ Danh Mục Bảng Bảng 1.1. Bảng phân loại các nhóm nợ .................................................................... 14 Bảng 1.2. Tỷ lệ dự phòng đối với các nhóm nợ ........................................................ 28 Bảng 2.1. Hệ thống xếp hạng tín dụng nội bộ để phân loại nợ của Techcombank... 46 Bảng 2.2. Phân loại các nhóm nợ áp dụng tại Techcombank ................................... 47 Bảng 2.3. Tỷ lệ trích lập dự phòng rủi ro tín dụng tại Techcombank ....................... 49 Bảng 2.4. Dư nợ cho vay và chất lượng nợ của Techcombank qua các năm ........... 52 Bảng 2.5. Doanh số và hệ số thu nợ của Techcombank qua các năm ...................... 54 Bảng 2.6. Vòng quay vốn tín dụng của Techcombank qua các năm ........................ 55 Bảng 2.7. Tỷ lệ dự phòng RRTD của Techcombank qua các năm ........................... 57 Danh Mục Biểu Đồ Biểu đồ 2.1. Tốc độ tăng trưởng tín dụng của Techcombank và toàn hệ thống qua các năm ...................................................................................................................... 51 Biểu đồ 2.2. Chất lượng dư nợ cho vay của Techcombank qua các năm ................. 53 Biểu đồ 2.3. Tỷ lệ nợ quá hạn và nợ xấu của Techcombank so với toàn hệ thống qua các năm ............................................................................................................... 56 Biểu đồ 2.4. Dự phòng cụ thể của Techcombank qua các năm ................................ 58 Danh Mục Sơ Đồ Sơ đồ 2.1. Sơ đồ cơ cấu tổ chức của Techcombank ................................................. 39 Sơ đồ 2.2. Mô hình cơ chế quản lý vốn tập trung tại Techcombank ........................ 42
8. vi TÓM TẮT KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU Luận văn “Quản lý nợ tại Ngân hàng Thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) giai đoạn 2015 – 2018 – Thực trạng và giải pháp” ngoài lời mở đầu, kết luận thì gồm 3 chương chính sau đây: Chương 1: Một số vấn đề lý luận về hoạt động tín dụng và quản lý nợ của ngân hàng thương mại (NHTM) Trong chương 1, tác giả đã đưa ra hệ thống lý thuyết về hoạt động tín dụng, nợ và quản lý nợ, bao gồm khái niệm, đặc điểm, vai trò và phân loại hoạt động tín dụng; khái niệm và phân loại nợ; khái niệm, các nội dung cơ bản, các chỉ tiêu đánh giá, các nhân tố ảnh hưởng đến quản lý nợ đối với ngân hàng nói riêng và toàn nền kinh tế nói chung. Chương 2: Thực trạng quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015-2018 Trong chương 2, tác giả đã tập trung phân tích thực trạng quản lý nợ của Techcombank giai đoạn 2015-2018, mở rộng năm 2019, sử dụng hệ thống nhóm các chỉ tiêu đánh giá chất lượng quản lý nợ, cùng với đó là phân tích chính sách, công cụ quản lý nợ đang được áp dụng tại Techcombank trong thời gian đó. Qua đó đưa ra đánh giá, nhận xét các kết quả đạt được, hạn chế và nguyên nhân của hạn chế. Cụ thể Techcombank đã áp dụng hệ thống quản lý nợ tập trung, ứng dụng công nghệ thông tin để quản lý rủi ro hiệu quả hơn. Tuy nhiên vẫn còn hạn chế khi tỷ lệ nợ quá hạn có xu hướng tăng dần, tỷ lệ nợ xấu còn biến động và việc phân loại nợ nội bộ còn nhiều bất cập. Nguyên nhân chính là do Techcombank chưa xây dựng được hệ thống cảnh báo rủi ro hiệu quả, đội ngũ nhân viên còn thiếu kinh nghiệm và thiếu chú ý trong việc quản lý nợ khi mới phát vay dẫn đến mất công sức xử lý thu hồi nợ sau này. Chương 3: Giải pháp nâng cao chất lượng quản lý nợ tại Techcombank Trong chương này, tác giả đã trình bày định hướng phát triển hoạt động tín dụng của ngành ngân hàng Việt Nam và hoạt động quản lý nợ của Techcombank giai đoạn 2020 -2021, đồng thời đề xuất một số giải pháp và kiến nghị nhằm quản lý
9. vii nợ hiệu quả tại Techcombank, đó là hoàn thiện sản phẩm, dịch vụ và quy trình cung cấp các sản phẩm dịch vụ cho vay hiện có, sử dụng báo cáo của các tổ chức chuyên nghiệp đánh giá tín dụng và rủi ro tín dụng, cập nhật hệ thống xếp hạn tín dụng nội bộ, hoàn thiện chính sách bảo đảm nợ vay, kiểm soát chặt chẽ quá trình giải ngân và sau vay, tăng cường công tác kiểm tra nội bộ, nâng cao trình độ nghiệp vụ và tiêu chuẩn hóa cán bộ, yêu cầu khách hàng mua bảo hiểm và dựa trên phân loại chính xác các nhóm nợ và đối tượng khách hàng để xử lý, thu hồi nợ xấu.
10. 1 LỜI MỞ ĐẦU 1, Tính cấp thiết Trong các chức năng của ngân hàng thương mại (NHTM), tín dụng là một trong những chức năng hàng đầu nhằm tài trợ cho hoạt động chi tiêu của các cá nhân, doanh nghiệp và cơ quan Chính phủ, đồng thời cũng là hoạt động mang lại 80 -90% lợi nhuận cho ngân hàng. Ngoài ra hoạt động tín dụng cũng có mối quan hệ mật thiết với phát triển kinh tế tại địa phương, bởi cho vay thúc đẩy sự tăng trưởng cho các doanh nghiệp, tạo ra sức sống cho nền kinh tế. Chính vì tính quan trọng đó, các khoản tín dụng do NHTM cấp ra phải đảm bảo được hiệu quả kinh doanh, nói rõ hơn là phải thu được gốc và lãi đúng hạn, lãi cũng phải bù đắp được chi phí để tạo ra lợi nhuận. Tuy nhiên việc này cũng tiềm ẩn rất nhiều rủi ro, bởi chúng ta không thể chắc chắn được rằng hoạt động kinh doanh của khách hàng vay luôn ổn định và sinh lời để trả được gốc lãi đúng hạn cho ngân hàng. Cũng có cả nguyên nhân từ phía ngân hàng, từ khả năng nắm bắt thông tin nhưng nhìn chung, nguyên nhân chủ yếu vẫn là từ phía khách hàng. Chính vì vậy, ngăn ngừa rủi ro và quản lý nợ chính là vấn đề cốt lõi, sống còn của tổ chức tín dụng cũng như ngân hàng. Ngoài ra, muốn phát triển hoạt động tín dụng một cách bền vững thì phải làm tốt công tác quản lý nợ, Techcombank cũng không phải ngoại lệ. Đặc biệt hơn, trong giai đoạn khủng hoảng toàn cầu hiện nay dưới tác động của dịch Covid-19, các khoản nợ trong hạn đang có nguy cơ cao trở thành nợ xấu. Thực tiễn này đặt ra đòi hỏi phải có một sự nghiên cứu một cách toàn diện và khoa học để có giải pháp khắc phục những điểm yếu nhằm đảm bảo cho Techcombank phát triển bền vững. Nhận thấy tính cấp thiết của vấn đề, tác giả chọn đề tài “Quản lý nợ tại ngân hàng thương mại cổ phần Kỹ thương Việt Nam (Techcombank) giai đoạn 2015 – 2018 – Thực trạng và giải pháp” để nghiên cứu nhằm đưa ra quan điểm về quản lý nợ, các chỉ tiêu phản ánh hiệu quả quản lý nợ, phân tích các nhân tố ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nợ và thực trạng quản lý nợ tại Techcombank giai đoạn 2015-