Luận văn Phát triển thủy sản ở các huyện ven biển của tỉnh Bến Tre

Nội dung tài liệu: Luận văn Phát triển thủy sản ở các huyện ven biển của tỉnh Bến Tre

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Thanh Thảo PHÁT TRIỂN THỦY SẢN Ở CÁC HUYỆN VEN BIỂN CỦA TỈNH BẾN TRE LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH Huỳnh Thị Thanh Thảo PHÁT TRIỂN THỦY SẢN Ở CÁC HUYỆN VEN BIỂN CỦA TỈNH BẾN TRE Chuyên ngành : Địa lí học Mã số : 8310501 LUẬN VĂN THẠC SĨ ĐỊA LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS. NGUYỄN THỊ BÌNH Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Đề tài nghiên cứu này do chính tác giả thực hiện. Tất cả nội dung trong đề tài chưa nộp để nhận bất kỳ bằng cấp nào tại trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh và các cơ sở ngoài trường Đại học Sư phạm thành phố Hồ Chí Minh. Tất cả những phần thông tin tham khảo đều được trích dẫn và ghi nguồn cụ thể trong danh mục tài liệu tham khảo. Thành phố Hồ Chí Minh, tháng 3 năm 2019. Tác giả luận văn
4. LỜI CẢM ƠN Được sự hướng dẫn, chỉ bảo và giúp đỡ tận tình của các thầy cô giáo trong khoa Địa lí và phòng Sau đại học Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh cùng sự hỗ trợ của các bạn bè, đồng nghiệp và sự động viên của gia đình. Sau ba năm học tập và nghiên cứu đến nay tác giả đã hoàn thành luận văn Thạc sĩ của mình. Đặc biệt, để có được thành công này, tác giả luận văn xin bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn sâu sắc đến Cô TS. Nguyễn Thị Bình – cô đã rất kiên nhẫn và tận tâm hướng dẫn, trong suốt quá trình nghiên cứu luận văn. Trong khi gặp nhiều khó khăn, cô đã động viên và hỗ trợ rất nhiều cho tác giả hoàn thành luận văn. Xin chân thành cảm ơn Ban giám hiệu nhà trường, thầy cô Phòng Sau Đại Học, thầy cô Khoa Địa lí Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh đã tận tình giúp đỡ và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình học tập, trang bị kiến thức để hoàn thành luận văn. Đồng thời, xin chân thành cảm ơn Ủy ban Nhân dân tỉnh Bến Tre, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Bến Tre, trường THPT Nguyễn Đình Chiểu, trường THPT Võ Trường Toản tỉnh Bến Tre, các thầy cô cùng các bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều kiện thuận lợi để tác giả thực hiện công việc học tập và nghiên cứu của mình. Bên cạnh đó, tác giả luận văn cũng chân thành cảm ơn tới các Cơ quan, Ban ngành: Cục Thống kê tỉnh Bến Tre, UBND tỉnh Bến Tre, Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tỉnh Bến Tre, Phòng Nông nghiệp huyện Ba Tri đã nhiệt tình giúp đỡ, cung cấp các tư liệu, số liệu tham khảo quý báu, hữu ích để tác giả hoàn thành tốt luận văn. Cuối cùng, xin cảm ơn gia đình và những người thân đã động viên, giúp đỡ và tạo mọi điều kiện thuận lợi giúp tác giả hoàn thành luận văn này. Tác giả luận văn Huỳnh Thị Thanh Thảo
5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cam đoan Lời cảm ơn Mục lục Danh mục bảng Danh mục biểu đồ Danh mục các bản đồ MỞ ĐẦU .................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN VỀ PHÁT TRIỂN THỦY SẢN .......................................................................................... 9 1.1. Cơ sở lý luận ..................................................................................................... 9 1.1.1. Các khái niệm............................................................................................. 9 1.1.2. Vai trò của ngành thủy sản ....................................................................... 12 1.1.3. Các yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành thủy sản ......................... 15 1.1.4. Một số tiêu chí đánh giá ngành thủy sản.................................................. 20 1.1.5. Một số hình thức nuôi trồng thủy sản ...................................................... 21 1.2. Thực trạng phát triển ngành thủy sản của vùng Đồng bằng sông Cửu Long ....................................................................................................................... 22 1.2.1. Đánh giá chung ..................................................................................... 22 1.2.2. Ngành khai thác thủy sản. ..................................................................... 24 1.2.3. Ngành nuôi trồng thủy sản .................................................................... 24 1.2.4. Ngành chế biến chế biến và xuất khẩu thủy sản ................................... 27 1.2.5. Những vấn đề cần giải quyết trong phát triển thủy sản ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long ................................................................... 27 1.2.6. Định hướng phát triển bền vững ngành thủy sản ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long ............................................................................. 31 Tiểu kết Chương 1 .................................................................................................. 33 Chương 2. YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN THỦY SẢN Ở CÁC HUYỆN VEN BIỂN TỈNH BẾN TRE ........ 35 2.1. Yếu tố ảnh hưởng đến sự phát triển ngành thủy sản ở các huyện ven biển tỉnh Bến Tre ................................................................................................... 35 2.1.1. Vị trí địa lí và lãnh thổ ............................................................................. 35
6. 2.1.2. Yếu tố tự nhiên ......................................................................................... 36 2.1.3. Yếu tố kinh tế xã hội ................................................................................ 47 2.2. Thực trạng phát triển sản ở các huyện ven biển ven biển của tỉnh Bến Tre .......................................................................................................................... 53 2.2.1. Thực trạng phát triển thủy sản theo ngành ở các huyện ven biển ven biển của tỉnh Bến Tre .............................................................................. 53 2.2.2. Phân bố nuôi trồng thủy sản tại các huyện ven biển tỉnh Bến Tre. ................................................................................................... 64 2.2.3. Đánh giá chung ........................................................................................ 70 Tiểu kết Chương 2 .................................................................................................. 77 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG PHÁT TRIỂN NGÀNH THỦY SẢN Ở CÁC HUYỆN VEN BIỂN CỦA TỈNH BẾN TRE ĐẾN NĂM 2015 .... 79 3.1. Cơ sở xây dựng định hướng ........................................................................... 79 3.1.1. Căn cứ vào quy hoạch tổng thể phát triển thủy sản tỉnh Bên Tre đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 ............................................ 79 3.1.2. Căn cứ vào thực trạng phát triển thủy sản của các huyện ven biển tỉnh Bến Tre........................................................................................... 81 3.3. Định hướng phát triển ngành thủy sản đến năm 2025 ................................... 82 3.4. Giải pháp thực hiện ........................................................................................ 85 3.4.1. Các giải pháp trong phát triển nuôi trồng, khai thác thủy sản ................. 85 3.4.2. Một số giải pháp phát triển chế biến, tiêu thụ thủy sản nội địa ............... 90 KẾT LUẬN .............................................................................................................. 93 TÀI LIỆU THAM KHẢO ...................................................................................... 95 PHỤ LỤC
7. DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT ASC Aquaculture Stewardship Council Hội Đồng Quản Lý Nuôi Trồng Thuỷ Sản BAP Best Aquaculture Practices - Thực hành nuôi trồng thủy sản tốt nhất BĐKH Biến đổi khí hậu BTC Bán thâm canh COD Chemical Oxygen Demand - nhu cầu oxy hóa học DHA Docosa Hexaenoic Acid - acid béo thuộc nhóm omega-3. DO Lượng oxy hoà tan trong nước cần thiết cho sự hô hấp của các sinh vật nước ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long EU Liên Minh Châu Âu GIS Hệ thống thông tin địa lí GlobalGap lobal Good Agricultural Practice- Thực hành nông nghiệp tốt toàn cầu HTX Hợp tác xã KH&CN Khoa học và công nghệ MSC Chứng nhận chuỗi hành trình sản phẩm của Hội đồng quản lí biển, thuộc Vương Quốc Anh NN & PTNT Nông nghiệp và phát triển nông thôn NBD Nước biển dâng NTTS Nuôi trồng thủy sản PTNT Phát triển nông thôn QCCT Quảng c anh cải tiến TS Thủy sản TC Thâm canh UBND Ủy ban nhân dân VN Việt Nam VSATTP Vệ sinh an toàn thực phẩm XK Xuất khẩu XKTS Xuất khẩu thủy sản
8. DANH MỤC BẢNG Bảng 1.1. Trữ lượng và khả năng khai thác cá ở vùng biển Việt Nam ................. 22 Bảng 1.2. Số lượng, tổng công suất tàu cá trên 90CV và sản lượng thủy sản khai thác của các tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long năm 2017 .............. 24 Bảng 1.3. Diện tích, sản lượng thủy sản nuôi trồng của các tỉnh vùng Đồng bằng sông Cửu Long và cả nước giai đoạn 2005 - 2017 ...................... 25 Bảng 2.1. Diện tích đất tự nhiên của tỉnh Bến Tre phân theo huyện năm 2017 (Đơn vị: ha) .................................................................................. 35 Bảng 2.2. Ước tính trữ lượng thủy sản nói chung và các nhóm loài chủ yếu ở vùng nước ven bờ tỉnh Bến Tre ............................................................ 42 Bảng 2.3. Biến động giá bán lẻ bình quân một số mặt hàng nông sản giai đoạn 2005 2017 ..................................................................................... 47 Bảng 2.4. Số lượng tàu thuyền có động cơ khai thác thủy sản và số tàu thuyền khai thác xa bờ .......................................................................... 49 Bảng 2.5. Sản lượng thủy sản Bến Tre giai đoạn 2005 – 2017 ............................. 54 Bảng 2.6. Sản lượng và năng suất thủy sản nuôi trồng của ba huyện ven biển qua các năm ........................................................................................... 57 Bảng 2.7. Giá trị sản xuất thủy sản của ba huyện ven biển tỉnh Bến Tre giai đoạn 2011-2016 ..................................................................................... 61 Bảng 2.8. Sản lượng thủy sản xuất khẩu phân theo nhóm hàng của tỉnh Bến Tre Giai đoạn 2015-2016 ...................................................................... 62 Bảng 2.9. Phân bố các loại thủy sản nuôi trồng chính ở ba huyện ven biển tỉnh Bến Tre........................................................................................... 65 Bảng 2.10. Biến động nhiệt độ và lượng mưa trung bình năm ở tỉnh Bến Tre giai đoạn 2005 – 2017 ........................................................................... 71 Bảng 2.11. Biến động diện tích rừng 3 huyện ven biểntỉnh Bến Tre ....................... 75
9. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 1.1. Cơ cấu sản lượng thủy sản khai thác và nuôi trồng của vùng Đồng bằng sông Cửu Long giai đoạn 2005 -2017 .............................. 23 Biểu đồ 2.1. Cơ cấu diện tích mặt nước nuôi tồng thủy sản các huyện tỉnh Bến Tre năm 2017 ............................................................................... 38 Biểu đồ 2.2. Nhiệt độ và lượng mưa tháng ở tỉnh Bến Tre năm 2017 .................... 40 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu sản lượng thủy sản Bến Tre năm 2005-2007 .......................... 54 Biểu đồ 2.4. Biến động sản lượng thủy sản nuôi trồng ở huyện Bình Đại qua các năm ............................................................................................... 59 Biểu đồ 2.5. Biến động sản lượng thủy sản nuôi trồng ở huyện Ba Tri qua các năm ...................................................................................................... 60 Biểu đồ 2.6. Biến động sản lượng thủy sản nuôi trồng ở huyện Thạnh Phú qua các năm ............................................................................................... 61
10. DANH MỤC CÁC BẢN ĐỒ Bản đồ hành chính tỉnh Bến Tre ............................................................................... 34