Luận án Sử dụng phương pháp cân đối và dự báo trong việc điều tiết nền kinh tế thị trường

Nội dung tài liệu: Luận án Sử dụng phương pháp cân đối và dự báo trong việc điều tiết nền kinh tế thị trường

1. F. ·' BQ GIAO Dl)C VA DAO TAO DAI HOC QUOC GlA THANH PHO HO CHI MINI-I TRUONG DAI HOC KINH TE DUdNG TAN DI~P ? . I A. A.l '- SO' DUNG• PHU'ONG PHAP CAN DOl VA DU'• BAO TRONG VIEC• DIEU TIET NEN KINH TE THI• TRU'ONG LU~N AN PHO TllfN SI KIIOA HQC KINll TE THANH PHO HO Cl-If MINI-I - NAM 1996
2. BO GIAO DVC v A DAO TAO DAI HOC QUOC GIA THANH PHO HO CHI MINH TRVCJNG DAI HOC KINH TE DUONG TAN DI:¢P SU DUNG• PHUONG PHAP CAN Dffl VA DU'• BAO TRONG VIEC• DIEU TIET NEN KINH TE THI• TRUONG Chuyen nganh : Kinh te', quan ly va ke' ho~ch hoa kinh te' quo'c dan Ma s6 5.02.05 LUAN AN PHO TIEN SI I{HOA HOC I{INII TE Ngtioi hti6'l1g dftn khoa hQc : PGS-PTS. DU LO GIANG PGS-PTS. NGUYEN TH~ LIEN Dit::P Thanh phf} H6 Chi Minh- natn 1996
3. LOICAMDOAN Toi cam doan day Ia cong trinh nghien criu ctla toi. Ke't qud nghien criu trong lutjn dn Ia trung thf!c va chua duqc ai cong Fxr Tac giii ky ten Dudng tiil1 Di~p ·· .. , ... ,·
4. Ml)C Ll)C Trang Ma~u 1 Chliong 1: Khai quat v~ cac phliong phap dl! bao va din do'i 5 1.1. Phuong phap dtf bao b~ng mo hlnh toan 5 1.1.1. T6ng quan 6 1.1.2. Mo hlnh ngo~i suy xu the" 8 1.1.3. Mo hlnh h6i qui tuong quan 10 1.1.4. Qui trlnh dtf bao b~ng phuong phap mo hlnh toan 13 1.2. Dtf bao b~ng phuong phap chuyen gia 18 1.2.1. T6ng quan 19 1.2.2. E>anh gia nang hjc chuyen gia 21 1.2.3. Xay dtfng h~ th6ng cau hoi 27 1.2.4. Trung cgu y kie"n chuyen gia 29 1.2.5. XU' ly y kie"n chuyen gia 31 1.2.6. M<)t s6 phuong phap chuyen gia di~n hlnh 43 1.3. Phuong phap can d6i 46 1.3.1. T6ng quan 46 1.3.2. Mo hlnh can d6i lien nganh 48 Chlidng 2 : Co sa ly thuye't cua cac chinh sach di~u tie't vi mo 52 2.1. T6ng quan 52 2.2. Mo hlnh IS - LM 57 2.3. Mo hlnh AS- AD 63
5. Chu'dng 3 : Phtidng phap ho~ch djnh cac chinh sach vi mo 67 3.1. Ho£;tch dinh chfnh sach 6n dinh h6a n~n kinh te' 69 3.1.1. T6ng quan 69 3.1.2. Xay dlfng mo hlnh dinh htcjng cho cac chfnh sach vi mo 73 3.1.3. Phu'dng phap ho£;tch dinh chfnh sach 92 3 .1.4. Vi d1;1 119 3.1.5. Kha nang md r()ng mo hlnh 129 3.2. Ho£;tch dinh chfnh sach phat tri€n kinh te' 133 3.2.1. T6ng quan 133 3.2.2. Phu'dng phap ho£;tch dinh chfnh sach phat tri€n kinh te' 135 Ke't lu~n 153 Danh mQc tai li~u tham khao 156
6. 1/ Ly do chQn d~ tai Sau khi n8n kinh te' mtoc ta du'qc chuy~n d6i thanh "n~n kinh t€ v~n hanh theo cd che' thi tru'ong c6 slf quan ly cua Nha nude theo dinh hu'ong xa h()i chu nghia", vi~c di~u tie't n~n kinh te' theo phu'ong phap k€ ho<:~-nh h6a t~p trung tru'oc day khong con phu hqp nua. Tlnh hlnh c16 da d~t ra m()t yeu cffu buc xuc la phai tlm duqc nhCi'ng cong C\1, nhung ky t:hu~t thfch h<;1p d~ c6 th~ hu'ong n~n kinh t€ thi tru'ong di theo ml;lc tieu mong mu6n. f)~ d<:~-t du'qc di~u d6, kinh nghi~m cac nude cho tha'y ding cffn phai sll' . dl;lng ca ba nh6m cong C\1 : m()t la h~ th6ng lu~t phap ; hai Ia cac bi~n phap hanh chinh ; va ba Ia cac chinh sach kinh t€, bao g6m ca chinh sach vi mo lftn vi mo. Xet tren g6c d() vi mo, thong thu'ong cac nha kinh t€ hay d~ c~p de'n chtnh sdch tili chinh va chinh sdch tdn t~ nhtf la nhung cong C\1 chinh trong vi~c di~u tie't n~n kinh t€. Nhi~u nha kinh te' Vi~t Nam cGng dang he't sue quan tam .de'n vi~c tlm hi~u nguyen ly (tng xU' ci1a nhl.l'ng chinh sach nay trong hoan canh moi cua chung ta hi~n nay. Tuy nhien, c6 m()t vtfn eM clfc ky quan trQng rna it ngu'oi d~ y de'n, d6 Ia va'n d~ ky thu~t sll' dl;lng cac chinh sach kinh t€. Phai, ne'u chi bie't du'qc nguyen ly ma khong c6 ky thu~t hoQch dinh chinh sach thich h<;lp thl cfing khong th~ dtta ra chinh Sc'ich t:O't clu'cjc. N6i each khac, ne'u thie'u ky thu~t ho<:~-ch dinh thl cac chinh sach dtta ra vftn con mang tinh chflt cam tinh nhi~u hon. M~t khac, ne'u c6 ky thu~t nhttng khong c6 each ph6i hqp nhfi'ng ky thu~t d6 trong vi~c dtfa cac chfnh sach kinh te' thl ky thu~t t6t cfing khong c6 y nghia. Chinh vl v~y, vi~c tlm ra ky thu~t ho<:~-ch dinh va
7. 2 phu'dng thuc v~n dl.;lng cac ky thu~t d6 trd th~tnh hai yeu c~u khong the tach roi"voi nhau. Va d6 cling chinh la cai ma hi~n nay chung ta dang c~n, dang thie"u. Xufft phat tu thlfc t€ neu tren, chung toi chQrl df la i "s1~t dl.;lng pht(dng phap can dO'i va dlf bao trong vi<$c di€u tie"t n€n kinh te' thj tru'ong", nhftm g6p . phffn tlm kie"m cac ky thu~t ho~ch dinh, b6 sung ngu6n tai li~u tham khao cho nhfi'ng ngu'oi lam chinh sach (J Vi~t Nam. Q/ Mq.c dich nghien cdu Dt! bao va can dO'i la hai phu'dng phap da tung du'QC slt dl.;lng trong h~ thO'ng ke" ho~ch h6a t~p trung tru'oc day, nhfft Ia phu'ong phap can dO'i. Nhu'ng m<)t khi mo hlnh t6 chuc kinh t€- xa h<)i da thay d6i th'i each thuc v~n d\ll1g hai phu'ong phap nay khong the giG' nguyen nhtt tnfoc. Vfin d~ d~t ra Ia : trong co ch€ kinh t€ thi tru'ong, chung ta nen stl' dt,mg phu'ong phdp dlf bao va . phu'dng phap can dO'i nhu' the" nao de c6 the dtta ra cac chinh sach t6t cho n~n kinh t€? Ml.;lc dich cua lu~n an la tlm each giai dap cau hoi neu tren. Cl.;l the Ut tlm ra cac mo hlnh va phuortg phap t1'ng d\mg ttortg vit;c ho~;tch dinh cac chfnh sach di~u tie"t n~n kinh t€, ngo h~u cung dtp them m<)t sO' y kie"n tham khao cho nhil'ng nha ho~ch dinh chinh sach d Vi~t Nam. 3/ Do'i tuqng va ph~m vi nghien cuu £>6i tu'<;1ng nghien CUll CUH lu~n an la cac phttc1ng phup ly thuye"t dung d~ v~n dl.;lng trong hoan canh kinh t€ - xa h<)i Vi~t Nam. Ph~Lm vi nghien CUll du'QC gioi h~n trong hai lo~i phu'dng phap : phu'dng phap din dO'i va phu'dng phap dlf bao, ung dl.;lng C\1 the trong hai lo~i chfnh sach : chinh sach tai chinh va chfnh sach ti€n t~, xet tren g6c ct<) kinh t€ vi n:ill.
8. 3 4/ Phtidng pha p nghien cuu Phuong phap tu' duy va phan tich the hit%n trong lu~n an la phu'dng phap duy v~t bit%n chung va duy v~t Jich sli'. Nt)i dung kboa hoc c1t(QC xay dl!ng dlfa vao phu'dng phap l~p lu~n lOgic va phu'dng phap mo hlnh h6a, trong d6 d~c bit%t chu trQng de'n cac mo hlnh toan. 5/ Nhung dong gop chinh cua hu)n an - Khai qmH h6a cac phu'ong phap dlf bao va can dAi c1il vu dang dtf<Jc sll' dt,mg rt)ng rai tren the' gioi cfing nhtt a Vit%t Nam - Tim ra cac u'u, nhu'QC diem Va nhfi'ng tnl'ong h<;lp U'ng dt,mg Cl,l the cho tung lo(,li phu'dng phap, nha"t la d6i vdi vit%c ho(,lch dinh cac chfnh sach v1 mo - B6 sung tnt?t sO' phu'ong phap xU' ly mol trong vi¢c dlf bao bdng phu'ong phap mo hlnh toan va phu'dng phap chuyen gia -Tim ra cac mo hlnh dinh hf<;lng cho chinh sach tai chfnh va chinh sach ti€n tt%, lam co sa de ho(,lch dinh chinh sach <in djnh h6a nen kinh te' a Vit%t Nam - :E>u'a ra each thU'c sli' dt,mg ph6i h<;lp hai phu'c1ng phap dlf bao va din d6i, . each thU'c ph6i h<;lp cac mo htnh kinh te' vi mo d(,lng t6ng h<;lp vdi mo hlnh can d6i lien nganh trong vit%c ho(,lch dinh chinh sach 6n djnh h6a n~n kinh te' - :E>u'a ra quan diem va each thU'c ph6i h<;lp phu'ong phap clt! bao bdng mo hlnh toan voi phu'dng phap dlf bao dt,fa vao y kie'n t~p the chuyen gia, each thdc ph6i h<;lp phu'ong phap Delphi voi phu'ong phap PATTERN nhdm ho(,lch dinh chinh sach phat trien kinh te' a Vit%t Nam 61 Ke't cdu cua lu~n an
9. 4 Lu~n an c6 kh6i lu'<;jng 164 trang, 20 bang, l3 hlnh ve, dtfQC ke't d1u nhu' sau: Mdd~u Chu'ong 1 : khai quat v€ cac phu'ong phap d\f bao va din d6i Chuang 2 : co sd ly thuye't cua cac chinh sach di€u tie't vi mo Chuang 3 : phu'ong phap ho(;lch dinh cac chi11h sach vi mo Ke't lu~n Pht;t lt;tc Tai li~u tham khao Ngu6n s6li~u sll' dt;tng trong lu~n an bao g6m cac s6Ii~u gia djnh ho~c trfch tu nien giam th6ng ke.
10. 5 Chu'dng 1 KHAI QUAT VE cAc PHUONG PHAP Dl)' sAo vA cAN E>OI 1.1. PHUONG PHAP Dl)' BAO BANG MO HINH TOAN Dl! bao kinh te' la phuong phap dung dS doan tru'oc cac bie'n s6 kinh t€ c6 thS xay ra trong tuong lai. Phuong phap nay co y nghia d~t bi~t quan trqng d6i vdi vi~c quan ly n~n kinh te' v~n hanh thea co ch€ thi tru'ong, nha"t la xet tren g6c d() vi mo. Ta"t ca cac bie'n s6 trong n~n kinh te' thj tntong d~u Ia nhung bie'n s6 khong ch3:c ch3:n, th~m chi ngay khi d1inh phil ciL(a ra cac chinh sach kiSm soat he't sue g3:t gao. Chinb vl v~y, ne'u khong c6 phu'ong phap dlf bao t6t thl cac chinh sach di~u tie't cua cbinh phu co kha nang va"p phai hai nhu'qc dtern:.,Q - M()t la luon luon ch~y thea Slf bie'n d()ng tren thi tnl'ong. N6i cac khac, chinh phu kh6 c6 thS chu d()ng dfin d3:t h~ th6ng thi tru'ong di thea mvc tieu mong mu6n. - Hai la cac chinh sach du'a ra se chua dtfng ye'u t6 chu quan, cam tinh. Do d6, ne'u nhu' tntdc day ngay trong h~ th6ng ke' lwc,Jch h6a t~p trung da doi hoi phai bie't sti' dvng plutong phap d~t bao, thl ngay nay yeu cffu d6 cang trd nen hue xuc bon. V~y thl dS phl,J.C V~l cho vi~c di~u tie't vi rna, chung ta c6 th& va c!ln phai sti' dvng nhung phuong phap d~t baa nao? C6 kha nhi~u phu'ong phap d~t bao da dtl'qc du'a ra, trong d6 c6 thS chia 1am' b"'on nh"om: - Nh6m phu'ong pbap ngo~i suy xu the'