Luận án Quản trị doanh nghiệp cao su trong nền kinh tế thị trường

Nội dung tài liệu: Luận án Quản trị doanh nghiệp cao su trong nền kinh tế thị trường

1. ., TRUONG D~I HOC KINH TE TP.HO CHi MINH ····················+··················· ~ , ~ NGUYEN E>UC THANG ? ~- QUAN TRI DOANH NGHI~P CAO SU "'· TRONG NEN KINH Tf THI• TRUONG ,.,, ? ; ' KINH TE, QUAN LV VA KE HOACH. HC>A KINH TE QUOC DAN (KINH TE NONG NGHI~P) 05-02-05 LUAN• AN PHO TIEN SY KH6A HOC. KINH TE Thanh pho H6 Chi Minh nam 1996
2. \ TRUONG D~I H()C KIND TE TP.HO CHi MINH , ........................... ~H ....................... .. X , ~ NGUYEN DUC THANG ? - QUAN TRI DOANH NGHI~P CAO SU TRONG NEN K.INH TE THI TRliONG . . ,.._;• ? ,. .. KINH TE, QUAN LY VA KE HOACH. HOA KINH TE QUOC DAN 05-02-05 LUAN• AN PH6 TIEN SY KHOA HOC. KINH TE Nhung nguoi huang dAn khoa hoc : 1. u: HONG : Pho Tien sv Khoa hqc Kinh te. Pho truang ban quan ly va tiep nh~n vi~n trfl quo'c Uf, BO Tai Ghanh 2. HOANG THI GHiNH : Pho Giao su, Pho Tien sy Khoa hQc Kinh te. Chu nhi~m bO mon Kinh te quoc uf - B~i hqc Kinh te' TP. Ho Ghl Minh
3. \i I MUCLUC- - Trang ~ ? ? , K ~ ? A PHAN I : CO S(J LY THUYET VE QUAN TRI DOANH NGHifi:P ~ N, ,.., ....,. ,.., CHUONG 1 : TONG QUAN VE LY THUYET HI; THONG . . ~ II CAC KHAI Nl. M Cd BAN. ................................................................................. 4 II I NGHIENA CO'Uo H.~ TH 6NG ................................................................................ 9 CHUONG 2 : NHUNG KHAI NleM. VA NQI DUNG CO BAN ? ? ~ CUA QUAN TAl DOANH NGHII;P II NHaNG KHAI NI~M· ........................................................................................ 12 Ill NHaNG N01 DUNG Cd BAN CUA QUAN TRI DOANH NGHI~P ........................ 15 Ill/ MARKETING ................................................................................................. 17 IV/ LY THUYET T6 CHUG QUAN TRI DOANH NGHI~P ........................................ 19 CHUONG 3 : NHUNG TAIET LY CUA CAC LY THUYET auAN TRI ................................. 35 PHAN II QUAN TRf DOANH NGHI~P CAO SU CHUONG 4 : NHUNG D4C DIEM SINH HQC, KINH TE, KY THU4T CUA CAY CAO SU ANH HUONG DEN Vlec QUAN TRI DOANH NGHit;P CAO SU II CAC LOA! CAY SAN SINH GAO SU ................................................................. .41 Ill NGU6N G6C VA LICH SU CAY GAO SU HEVEN BRASILIENSIS ..................... 42 Ill/ 8AC 81EM SINH HOC CAY GAO SU .............................................................. 44 IV/ 81EU KI~N SINH THAI CUA CAY GAO SU .................................................... .46 V/ 81:\Cl 81EMll KINH TE•' - KY- THUI':'I~ T ..................................................................' 48 CHUONG 5 : THI TRUONG CAO SU • ll II SAN PHAM GAO SU ........................................................................................ 50 Ill TR I TRUONG GAO SU THE G101 ..................................................................... 52 Ill/ THI TRUONG GAO SU VI~T NAM ................................................... .".............. 54 IV/ CAC 81EU KI~N PHATlRiEN NGANH GAO SU VI~T NAM ............................. 59 CHUONG 6 : rO CHUG OUAN TRI DOANH NGHit;P CAO SU II Sd 86 T6 CHUG OUAN TRI DOANH NGHI~P GAO SU ............................... .' .... 60 Ill Cd S0,81EU KI~N 8E XAY DljNG Sd 86 T6 CHUG QUAN TRI GONG TY GAO SU .......................................................................................... 62
4. Ill/ CHUG NANG - NHI~M Vl), TIEU CHUAN, QUYEN HAN, QUYEN LOI, TRACH NHI~M CUA CAC CHUG DANH QUAN TR! ................... 63 A- CO SO PHAP LY CHO HOAT 80NG CUA GONG TY LA BAN 81EU L~ CUA GONG TY .......................................................................................... 63 B - CHUG NANG - NHI~M Vl) CAC CAP QUAN TR! .............................................. 78 C - CHUG NANG - NHI~M Vl), TIEU CHUAN, QUYEN HAN, QUYEN LOI, TRACH NHI~M CUA CAC CHUG DANH QUAN TR! ..................... 81 ? ? AI ? CHlfONG 7 : QUAN TRI SAN XUAT CUA DNCS A- TRONG Mdl VA CHAM SOC GAO SU KIEN THIET CO BAN ............................ 90 B- KHAI THAC VA CHAM SOC GAO SU KINH DOANH ....................................... 102 c- CHE BIEN MU GAO SU ................................................................................. 121 CHlfONG 8 : auAN TRI cAc veu TO sAN xuKT - KINH DOANH cuA oNes A - OUAN TR! NHAN S~ II Ml)C TIEU CUA DOANH NGHI~P GAO SU VE LAO 80NG ............................. 123 Ill NHU CAU LAO 80NG CUA CONG,TY,NGUON LAO 80NG ............................. 126 IV/ TUYEN CHON, THUYEN CHUYEN, THANG THUONG, SA THAI VA HUAN LUY~N NHAN VIEN ..................................................... 127 VI TO CHUG LAO 80NG KHOA HOC, 8!NH MUG LAO 80NG, XEP BAG GONG VI~C, TRA LUONG TRONG DOANH NGHI~P GAO SU ......... 143 B - auAN LY CO SO V~T CHAT KY THU~T .......................................... 156 ? , ,.., ? ..... C - QUAN LY VON CUA DOANH NGHII;P CAO SU ................................... 158 ? . .... ..... ' . CHlfONG 9 : QUAN TRI DOANH NGHIJ;P CAO SU HQ GIA DINH .................................. 139 ~ -"' ? K- A' A K" ~ PHAN 3: Hl!i=U QUA KINH TE- XA HQI VA MQT SO NET VE LICH. SlJ? RA EJOI' VA' PHAT" TRIEN.1\? CUA? NGANH' CAO A , ? ? ~ K A- su Vl!i=T NAM CO ANH HlfONC DEN VAN EJE ? A QUAN TRI DOANH NGHI!i=P CAO SU CHlfONG 10 : KET auA VA HI~U auA KINH TE- xA HQI ? .... , ? ..... CUA CONG TAC QUAN TRI DOANH NGHIJ;P CAO SU ............................. 141 CHlfONG 11 : MQT SO NET VE LICH SURA DOl VA PHAT TRIEN CUA NGANH CAO su VI~T NAM co ANH HlfONG ,.., ,.., ,.., ? .... DEN VAN DE QUAN TR! DOANH NGHIJ;P CAO SU 1/ TiNH HiNH PHAT TRIEN GAO su TU 1897 - 1975 ...................................... 150 Ill TINH HiNH PHAT TRIEN GAO SU TU 1975 8EN NAY ................................. 151 ... 166
5. Qudn trf doanh nghi?p Cao su Ngt~ybn Dr/:c Thdng LOINOIDAU 11 Y_, NGHIA,- Ml/C BICH"' CUA? LUJJNA AN:-" Lu~n an : "Qwin Trj Doanh Nghi~p Cao Su Trong N~n Kinh Te' Thj Truong" c6 m~c dich : - Tdnh bay 1 each h~ th6ng nhfi'ng ly thuye't v~ qmin tri doanh nghi~p n6i chung. - TrJ.nh bay 1 each h~ th6ng nhii'ng nqi dung cd ban cua quan tri doanh nghi~p cao su trong n~n kinh te' thi tnrC5ng. - Dt,r kie'n hi~u qua kinh ·te'- xa hqi eli a vi~c quan tri doanh nghi~p cao su 1 each khoa hQC. Theo quye't dinh 86ffTG ngay 5 thang 2 nam 1996 cua Thu Ttldng Chinh Phli phe duy~t t6ng quan phat tri~n nganh cao su Vi~t Nam tir nam 1996 cte'n 2005 : Di~n tich cao su cte'n nam 2005 phai d~t tit 500.000 - 700.000ha, san htqng d~t n'l' 330.000-380.000 tffn, t6ng so von d~u nr tit 6.200 ty cte'n 9000 ty ct6ng. Trong dO.: cac doanh nghi~p cao su nha nude quan ly khoang 300.000ha, Cac doanh nghi~p cao su khac (Cong Ty Trach Nhi~m Huu H~n, C6 Ph~n, Doanh Nghi~p Cao Su Tu Nhan, Doanh Nghi~p Cao su Hq Gia Blnh ... ) quan ly khoang 400.000ha. B~ d~t duqc cac chi tieu tren ph~ thuqc vao nhi~u ye'u to, trong d6 vffn d~ quan tri doanh nghi~p cao su khoa hQc, c6 hi~u qtia dong vai tro quyet dinh. Bay la lu~n an d~u tien trlnh bay mqt each h~ thong ly thuye't quan tri doanh nghi~p cao su d mtdc ta, nh~m gop 1 ph~n nho be v~ ly thuye't d~ cac nha quan tri cac doanh nghi~p cao su va nhii'ng ngu<)i quan tam tham khao. 21 B6I Tli(/NG VA PHJ).M VI NOH/EM CUU : - Boi ntqng nghien cuu cua lu~n an Ia cac ly thuye't v~ quan tri doanh nghi~p. B~c di~m sinh hQC, yeu c~u sinh thai, d~c di~m kinh te' -ky thu~t cua cay cao su, thi truC5ng cao su trong nude va qu6c te', va cac ye'u to khac ct€ xay dtrng cac nqi dung quan tri doanh nghi~p cao su phu hqp voi di€u ki~n Vi~t Nam. - Ph~m vi nghien cuu la nhii'ng nqi dung chu yeu cua cong tac quan tri doanh nghi~p cao su ( chu yeu la lo~i hlnh Cong Ty Cao Su Trach Nhi~m Huu H~n) trong nen kinh te thi truC5ng, tren cd sd eta tham khao mo hlnh quan tri doanh nghi~p cao su thC5i thuqc Phap va Doanh nghi~p cao su quoc doanh hi~n nay, 100 nam ph at tri€n nganh cao su Vi~t Nam: 1897- 1997. 3- PHlifJNG PHAP NGHIEN CUU: f)€ c1~t UU(}C m~c tieu c1€ ra, lu~n an sii' d~ng cac phu'cing phap nghien c((u: Duy v~t bi~n chung, l.ich str, cac phtldng phap thong ke - toan, phttdng phap phan -1-
6. Quan trj doanh nghi(!p Cao su Ngt~vJn D{tc Thdng tich, t6ng hqp, so sanh, d~e bi~t Ia phuang phap nghien cuu h~ thong, coi doanh nghi~p cao su Ia m()t h~ thong trong moi trudng kinh doanh : Ia h~ thong lu?t phap, chinh sach ctia nha nude va cac di€u ki~n khae. Doanh nghi~p la m()t h~ thong, c6 ca eau t6 chile, cd che ho~t d()ng thich nghi voi moi tnrdng. Khi moi tntdng kinh doanh thay d<Ji thi cd cau t6 chile, Cd che ho~t d()ng cua h~ thong, cua doanh nghi~p ciing thay d6i nham thich nghi voi moi trudng kinh d~anh moi. 4- KET QUA EJ~T BUf/c vA NHUNG BIEU Mai evA LuJN AN. - H~ thong hoa cac lu?n di€m cd ban v€ quan tri doanh nghi~p n6i chung, doanh nghi~p cao su n6i rieng. - Trinh bay cac n()i dung chu yeu v€ quan tri doanh nghi~p cao su. - 811a ra phu'dng ph~p va cong thuc tinh hi~u qua kinh te toan chu ky kinh doanh cua doanh nghi~p cao su. - La lu?n an dftu tien trinh bay m()t each h~ thong ly thuyet quan tri doanh nghi~p cao su a nu'oc ta. A"" A"' ? A _,. 5- KET CAU CUA LU~N AN. 86 thlfc hi~n du'qc mt~C dich neu tren, Lu?n an c6 khoi lu'qng 166 trang, 25 biG~J.so va 13 so ct6. Ke't ca'u CU& Lm~n an bao g6m: + Ldi n6i dftu. ~ ? "" ,...,. ~? ...... + PHAN I : C0 SOL Y THU't'"ET VE QUAN TR+ DOANH NGHJEP. - Chuong 1: T6ng Qua~ v€ Ly Thuyet H~ Thong . - Chuang 2: Nhii'ng Khai Ni~m Va N()i Dung Cd Ban Ctia Quan Tri Doanh N ghi~p. Chuong 3: Nhii'ng Triet Ly Ctia Cac Ly Thuyet Quan Tfi. + PHAN 2: QUAN TR+ DOANH NGHI$P CAO su TRONG NEN KINH TE THlTRlfONG -Chuang 4: Nhii'ng B~c BiGm Sinh HQe, Kinh Te- Ky Thu?t Ctia Cay Cao Su Anh Htrong f)en Vi~c QTDN Cao Su. - Chttang 5: Thi Tnidng Cao Su. - Chttdng 6: T6 Chile Quan Tri Doanh Nghi~p Cao Su - Chuong 7: Quan Tri San Xuat DNCS. - Chttdng 8: Quan Tri Cac Yeu To San Xuat- Kinh Doanh Clia Doanh Nghi~p Cao Su. -2-
7. Quan trj doanh nghi?p Gao su NguyJn Due Thdng - Chu'ong 9: Qulm Tri Doanh Nghi~p Cao Su HQ GiaBinh A" ,... ? K - A + PHAN 3: H~U QUA KINH TE- XA HQI. - Chuong 10: Ke't Qua Va Hi~u Qua Kinh Te'- Xa H9i Cua Cong Tac Quan Tri Doanh Nghi~p Cao Su. - Chu'ong 11: MQt S6. Net V€ Lich Sti' Ra BOi Va Phat Tri~n Cua Nganh Cao Su Vi~t Nam C6 Anh Hu'dng Be'n Vftn B~ Quan Tri DNCS. + Ke't lu~n. + Tai li~u tham khao. -3-
8. Quan trt doanh nghi?p Cao su Nguy~n Due Tbdng PHANl ? , ~ A ? A CC1 ScJ LV THUYET VE QUAN TRI DOANH NGHI~P ~ K , ,.., .ft. "'' CHllONG I : TONG QUAN VE LY THUYET Hf; THONG. Ly thuye't h~ th6ng ra doi til' nhfi'ng nam 70 cda the" ky nay va da nhanh chong trd thanh mqt cong c~ qui ghi cho cac nha nghien cu'll va kinh te'. Ly thuye't h~ th6ng c6 nhi~u each tie'p c~n : each tie'p c~n sinh hqc ( d~i di~n la L. V. Bertalanjjy), each tie'p c~n toan hqc ( M.Mesarovic, L.Zadeeh), each tie'p c~n ngon ngfi' (F. De Saussure), d day ta chqn each tie'p c~n trie't hqc cd~ va'n d~ nghien cti'u. Ly thuye't h~ th6ng du'<Jc bao g6m hang lo~t cac khai ni~m. ph~m tru (va'n d~. h~ th6ng, d~u ra, d~u vao ... ) , _, A ? II CAC KHAI NII;M ca BAN: 1f. 1. Va"n d~: La khoang each gifi'a di~u rna con nguoi mong mu6n va co the' tht1c hi~n du'<Jc voi cai tht1c te' rna con ngu'oi chua d~t t<Ji. 2. Quan diim tofm thi : La quan die'm nghien cti'u giai quye't va'n d~ mqt each c6 can eli' khoa hqc, hi~u qua va hi~n tht1c. Quan die'm nay da duqc cac nha ly lu~n Kinh die'n cda chd nghia Mac-Lenin d~ c~p mqt ph~n trong phu'ong phap lu~n duy v~t bi~n chti'ng va duy v~t J.ich sii', quan die'm toan the' doi hoi: a) Khi xem xet, nghien cti'u sf! v~t thl phai tha'y v~t cha't Ia cai c6 tru'oc, tinh th~n la cai c6 sau. b) St1 v~t luon luon t6n t~i trong m6i quan h~ qua l~i voi nhau, co tac dqng chi ph6i, kh6ng che' Ian nhau. c) St! v~t luon luon bie'n dqng va thay ddi. d) f)qng lttc chd ye'u cU. a st1 phat trie'n Ia d ben trong stt v~t. e) St1 tac dqng gifi'a cac st1 v~t bao gio cfing mang tinh d6i ngffu, tinh nhan qua.? 3. Ly thuy€t he$ thO'ng: La t~p h<:;lp cac bq mon khoa hQC (tam ly hQC, logic hqc, toan hqc, sii' hqc, sinh hqc, ly thuye't ttl dqng hoa, tin hqc ... ) nhAm nghien cti'u giai quye't va'n d~ tren quan die'm toan the'. Ly thuye't h~ th6ng du'<:;lc xay dt1ng tren 1 lo~t cac khai ni~m co ban : ph~n tii', h~ th6ng, moi tru'ong, d~u ra, dffu vao, co ca'u, chti'c nang, co che', m~c tieu, ... 4. Phdn tii': La te' bao nho nha't t~o nen h~ th6ng, c6 tinh dqc l~p tuong d6i. -4-
9. Quan trf, doanh nghi?p Cao su NguyJn Dt'tc Thdng 5. H~ th6ng: La t~p hqp cac phffn tii' c6 rn6i lien h~ va quan h~ voi nhau, c6 tac d<)ng chi ph6i len nhau theo cac qui lu~t nao d6 d~ tro thanh rn<?t chinh th~. nho d6 n6 se xuilt hi~n nhung d~c tinh rnoi gqi la "tinh tr6i" ctia h~ th6ng, rna tll'ng phffn tii' rieng Ie khong c6 , ho~c c6 nhung khong dang k~. M<?t doanh nghi~p la rn<?t h~ th6ng rna cac phftn tii' khac nhau ctiacac ye'u t6 kinh doanh duqc ke't hqp l~i, rna tinh tr6i ctia n6 Ia hi~u qua ho~t d<)ng chung ctia doanh nghi~p Ion hon so voi ke't qua ho~t d<)ng ctia tll'ng ca nhan, tll'ng ye'u t6 rieng re. 6. M6i truong ciia h~ th6ng: La t~p hqp Hit ca cac phffn rii', cac phan h<$ khong narn trong h~ th6ng nhu'ng c6 tac d<)ng tu'dng tac voi h~ th6ng. Moi tntong ctia rn<?t doanh nghi~p la di~u ki~n n:t nhien, kinh te', xa h<)i, ... ben ngoai doanh nghi~p. 7. Ddu vao ciia h~ th6ng: La cac tac d<)ng c6 th~ c6 til' rnoi tntong len h~ th6ng. Bffu vao ctia rn<?t doanh nghi~p thong thuong la: - Cac ngu6n tai chinh. - Tll' li~u san xua'"t, cac lo~i v~t tll'. - Ngu6n lao d<)ng, kha nang qmin ly. -Thong tin. - Thoi co cung cac rtii ro c6 th~ khai thac ho~c g~p phai. - Cac tac d<)ng can pha ctia cac h~ th6ng khac. - V.v ... 8. Ddu ra ciia h~ th6ng: La cac phan rrng tro l~i ctia h~ th6ng d6i voi rnoi truong. * EJdu ra cua mot doanh nghiep thulJng la: -San philrn, dich V\:1. - Hi~u qua kinh te' d~t duqc. ? -Anh huang banh tru'ong ctia doanh nghi~p sang doanh nghi~p khac. - Stf lo~i bo bot cac tro ng~i do rnoi tru'ong gay ra cho doanh nghi~p, cac quan h~ d6i ngo~i duqc cai thi~n. - Sq khAc ph1:1c cac nhuqc di~rn ye'u kern ctia ban than doanh nghi~p - v.v ... 9. Hanh vi ciia h~ th6ng: La t~p hqp cac dftu ra c6 th~ c6 ctia h~ th6ng trong rn<?t khoang thoi gian nao d6. -5-
10. Quan trj doanh nghi?p Gao su NguyJn Dztc Tbdng V~ tht.,tc cha"t, h~mh vi cua h<$ th6ng chinh Ia cac each xd' slf ta"t yeu rna h~ th6ng trong m6i giay phat tri€n cua minh se chqn d€ tht.,tc hi<$n. 10. Tr~ng thai ciia h~ th6ng: La m<?t kha nang ket h<;1p giua cac d~u vao va d~u ra cua h<$ th6ng xet d mqt thC1i di€m nha"t dinh nao d6. Tr~ng thai kinh te cua mqt doanh nghi<$p con duqc gqi la tht.,tc tr~ng, hay hi<$n tr~ng kinh te cua doanh nghi<$p trong mqt thC1i di€m nao d6. 11. MQc ti~u ciia h~ th6ng: La tr~ng thai mong d<;1i, c~n c6 cua h<$ th6ng sau mqt thC1i gian nao da'y. - Doanh nghi<$p Ia m<?t lo~i h<$ th6ng luon c6 m-qc tieu. - Xet m6i quan h<$ cua h<$ th6ng voi moi tru'ong thi m-qc tieu c6 2 ph~n : Cac d~u ra c~n c6 gqi Ut m-qc tieu ngoai, cac d~u vao c6 th€ stl' d-qng va cac ca"u true ben trong gQi la m-qc tieu trong cua h<$ th6ng. - Xet theo ca"u true ben trong, h<$ th6ng c6 m-qc tieu chung la m-qc tieu dinh huong cua cac h<$, cac mqc tieu rieng la mqc tieu cq th€ cua tll'ng phftn td', tll'ng phan h<$ trong h<$ th6ng. - Giua m-qc tieu chung va m-qc tieu rieng c6 th€ th6ng nha"t ho~c khong th6ng nha"t. 12. Qui d~o cua h~ tho'ng: La chu6i cac tr~ng thai cua h<$ th6ng tit tr~ng thai d~u v~ tr~ng thai cu6i trong mqt khming thoi gian. 13. Nhieu cua h~ th6ng: La cac tac dqng ba"t l<;1i cua moi truong, ho~c st.,t r6i lo~n trong nqi bq h<$ th6ng lam li<$t qui d~o ho~c lam ch~m st.,t bie'n dtSi cua h<$ th6ng de'n m-qc tieu dt.,t kie'n. 14. Chuc nang cua h~ th6ng: La kha nang cua h<$ th6ng trong vi<$c bien dftu vao thanh dftu ra. Chti'c nang cua h<$ th6ng la ly do t6n t~i cua h<$ th6ng, la kha nang tt.,t bie'n dtSi cua h<$ th6ng. Trong mqt doanh nghi<$p, ne'u 1 b<? ph~n, 1 phong, ban, 1 chti'c danh, mqt ca nhan ne'u duqc d~t ra nhung khong c6 chti'c nang thi n6 se t6n t~i chi d€ t~o them nhung kh6 khan cho cac b<? ph~n khac. Bi~u nay ciing tudng tt.,t nhu cac phong, ban, ca nhan du'<;1c d~t ra rna qua kern coi, se gay kh6 khan cho cac bq ph~n khac. 15. Ti~u chwin: La cac qui u'oc, cac chuffn mt.,tc dung d€ lt.,ta chqn con nguC1i, cac phu'dng ti<$n, thu do~n d€ d~t duqc mqc tieu chung cua h<$ th6ng. 16. Cd ca"u cua h~ th6ng: La hinh thti'c ca'u t~o ben trong cua h<$ th6ng, bao g6m st.,t sAp xep tr~t tt.,t cac b<? ph~n, cac ph~n tii' va cac m6i quan h~ giua chting theo cung mqt da"u hi<$u nao da"y. - Cd ca"u c6 tinh 6n dinh tudng d6i. -6-