Luận án Phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thời kì hội nhập

Nội dung tài liệu: Luận án Phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thời kì hội nhập

1. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TRỌNG HIẾU PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH THỜI KÌ HỘI NHẬP LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA LÍ HỌC Thành phố Hồ Chí Minh – 2019
2. BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TRƯỜNG ĐẠI HỌC SƯ PHẠM THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH NGUYỄN TRỌNG HIẾU PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH THỜI KÌ HỘI NHẬP Chuyên ngành : Địa lí học Mã số : 62 31 05 01 LUẬN ÁN TIẾN SĨ ĐỊA LÍ HỌC NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC PGS. TS PHẠM XUÂN HẬU Thành phố Hồ Chí Minh - 2019
3. LỜI CAM ĐOAN Tôi xin cam đoan luận án này là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu và kết quả nghiên cứu trong luận án là trung thực. Các trích dẫn khoa học và tài liệu tham khảo đều có nguồn gốc xác thực. Tác giả luận án Nguyễn Trọng Hiếu
4. LỜI CẢM ƠN Tác giả xin chân thành cảm ơn lãnh đạo Trường Đại học Sư Phạm TPHCM, Phòng Sau Đại học, phòng khoa học công nghệ và môi trường – tạp chí khoa học cùng các thầy cô khoa Địa Lý Trường Đại học Sư Phạm TPHCM. Tác giả cũng xin được gửi lời cảm ơn trân trọng và sâu sắc nhất đến thầy hướng dẫn PGS.TS Phạm Xuân Hậu - người đã tận tình giúp đỡ, hướng dẫn cho tác giả trong suốt quá trình nghiên cứu và thực hiện đề tài này. Tác giả cũng chân thành gửi lời cám ơn đến các thầy cô trong và ngoài trường đã nhiệt tình góp ý giúp cho luận án được hoàn thiện. Tác giả xin được cảm ơn gia đình, đồng nghiệp cùng Trường THPT Lương Thế Vinh - Tân Biên - Tây Ninh, Sở Giáo dục và Đào tạo, Sở VH,TT&DL Tây Ninh cùng các cơ quan, ban ngành, đoàn thể của Tây Ninh đã tạo điều kiện thuận lợi để tác giả được học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án. Dù đã có rất nhiều cố gắng, song luận án chắc chắn không thể tránh khỏi những thiếu xót và hạn chế. Kính mong nhận được sự chia sẻ và những ý kiến đóng góp quý báu của các thầy cô giáo, các bạn đồng nghiệp. Xin gửi lời chúc sức khỏe, hạnh phúc, thành công đến mọi người. TP.HCM, tháng 03 năm 2019 Tác giả Nguyễn Trọng Hiếu
5. MỤC LỤC Trang phụ bìa Lời cảm ơn Mục lục Danh mục chữ viết tắt Danh mục các bảng, hình, bản đồ MỞ ĐẦU ......................................................................................................................... 1 Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN PHÁT TRIỂN DU LỊCH THỜI KÌ HỘI NHẬP ............................................................................ 17 1.1. Cơ sở lý luận về phát triển du lịch ...................................................................... 17 1.1.1. Một số khái niệm .......................................................................................... 17 1.1.2. Vai trò và chức năng của du lịch .................................................................. 24 1.1.3. Các đặc trưng cơ bản của du lịch ................................................................. 25 1.1.4. Những nhân tố ảnh hưởng tới sự phát triển du lịch ..................................... 25 1.1.5. Hệ thống tiêu chí đánh giá TNDL và mô hình phân tích SWOT phục vụ PTDL .............................................................................................. 32 1.1.6. Phát triển du lịch trên quan điểm phát triển bền vững ................................. 39 1.2. Phát triển du lịch trong thời kì hội nhập .............................................................. 40 1.2.1. Một số vấn đề liên quan đến khái niệm hội nhập ......................................... 40 1.2.2. Những yêu cầu của hội nhập du lịch ............................................................. 41 1.2.3. Tác động của việc hội nhập đối với phát triển du lịch .................................. 44 1.2.4. Bối cảnh và cơ hội tác động đến hội nhập về du lịch ................................... 45 1.2.5. Tiêu chí đánh giá PTDL ................................................................................ 47 1.3. Cơ sở thực tiễn về phát triển du lịch ................................................................... 52 1.3.1. Phát triển du lịch Việt Nam trong xu thế hội nhập ....................................... 52 1.3.2. Phát triển du lịch vùng Đông Nam Bộ trong xu thế hội nhập ...................... 56 TIỂU KẾT CHƯƠNG 1 .......................................................................................... 60 Chương 2. TIỀM NĂNG VÀ THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH .................................................................................. 61 2.1. Tiềm năng phát triển du lịch ............................................................................... 61
6. 2.1.1. Vị trí địa lý .................................................................................................... 61 2.1.2. Tài nguyên du lịch ......................................................................................... 63 2.1.3. Cơ sở hạ tầng du lịch..................................................................................... 78 2.1.4. Các yếu tố khác ............................................................................................. 80 2.2. Thực trạng phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh........................................................ 81 2.2.1. Phát triển du lịch theo ngành......................................................................... 81 2.2.2. Phát triển du lịch theo lãnh thổ ................................................................... 103 2.2.3. Phân tích SWOT trong PTDL ..................................................................... 111 2.2.4. Đánh giá chung thực trạng phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thời kì hội nhập .......................................................................................................................... 115 2.2.4.1. Kết quả đạt được ...................................................................................... 115 2.2.4.2. Hạn chế và nguyên nhân .......................................................................... 120 Chương 3. ĐỊNH HƯỚNG CHỦ YẾU VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN DU LỊCH TỈNH TÂY NINH THỜI KÌ HỘI NHẬP ......... 126 3.1. Những căn cứ đưa ra định hướng và giải pháp ................................................. 126 3.1.1. Chiến lược tổng thể hội nhập quốc tế đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 .................................................................................................... 126 3.1.2. Nhu cầu du lịch của xã hội ......................................................................... 126 3.1.3. Chiến lược phát triển du lịch quốc gia ....................................................... 127 3.1.4. Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội Tây Ninh đến năm 2020 ................ 129 3.1.5. Chiến lược phát triển du lịch của tỉnh ........................................................ 130 3.1.6. Căn cứ từ thực trạng phát triển du lịch của tỉnh ......................................... 131 3.2. Định hướng phát triển du lịch tỉnh Tây Ninh thời kì hội nhập ......................... 132 3.2.1. Định hướng chung ....................................................................................... 132 3.2.2. Định hướng cụ thể ....................................................................................... 132 3.3. Một số giải pháp phát triển du lịch Tây Ninh đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 .................................................................................................... 146 3.3.1. Giải pháp phát triển sản phẩm du lịch ....................................................... 146 3.3.2. Giải pháp phát triển thị trường, xúc tiến quảng bá du lịch trong bối cảnh hội nhập ............................................................................................. 148
7. 3.3.3. Giải pháp đào tạo và phát triển nguồn nhân lực trong bối cảnh hội nhập ............................................................................................................ 149 3.3.4. Giải pháp phát triển hệ thống CSHT - VCKT phục vụ du lịch. ................ 151 3.3.5. Giải pháp về đầu tư và cơ chế chính sách phát triển du lịch trong bối cảnh hội nhập ............................................................................................. 152 3.3.6. Giải pháp nâng cao nhận thức của doanh nghiệp du lịch trong bối cảnh hội nhập quốc tế ......................................................................................... 155 3.3.7. Giải pháp tăng cường hợp tác quốc tế và liên kết vùng ............................. 157 3.3.8. Giải pháp tăng cường thu hút đầu tư nước ngoài trong bối cảnh hội nhập ...................................................................................................... 158 3.3.9. Giải pháp tăng cường quản lý nhà nước về du lịch trong bối cảnh hội nhập quốc tế ............................................................................................... 159 3.3.10. Giải pháp bảo tồn, tôn tạo các điểm tham quan du lịch ............................ 160 3.3.11. Giải pháp tăng cường sự tham gia của cộng đồng địa phương ................. 160 3.3.12. Một số giải pháp khác ............................................................................... 161 KẾT LUẬN ................................................................................................................ 167 DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ TÀI LIỆU THAM KHẢO PHỤ LỤC
8. DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT ASEANTA Hiệp hội Du lịch Đông Nam Á AEC Cộng đồng kinh tế ASEAN CSHT Cơ sở hạ tầng CSHT - VCKT Cơ sở hạ tầng - vật chất kĩ thuật DTLSVH Di tích lịch sử văn hóa DTLSVH-DT&DL Di tích lịch sử văn hóa – danh thắng và du lịch ĐBSCL Đồng bằng sông Cửu Long ĐNB Đông Nam Bộ GTVT Giao thông vận tải KT – XH Kinh tế - xã hội PATA Hiệp hội Du lịch Châu Á - Thái Bình Dương PTBV Phát triển bền vững PTDL Phát triển du lịch QHDL Quy hoạch du lịch SPDL Sản phẩm du lịch TCLTDL Tổ chức lãnh thổ du lịch TNDL Tài nguyên du lịch TPHCM Thành phố Hồ Chí Minh TTBQ Tăng trưởng bình quân TTLL Thông tin liên lạc UBND Ủy Ban Nhân Dân UNWTO Tổ chức du lịch thế giới UNESCO Tổ chức giáo dục, khoa học và văn hóa Liên Hiệp Quốc VH,TT&DL Văn hóa, thể thao và du lịch VTĐL Vị trí địa lí VQG Vườn quốc gia XHCN Xã hội chủ nghĩa
9. DANH MỤC CÁC BẢNG Bảng 1.1. Kết quả đánh giá tổng hợp TNDL ............................................................... 38 Bảng 1.2. Phân tích ma trận SWOT ............................................................................. 39 Bảng 1.3. Thang điểm đánh giá các tiêu chí PTDL thời kì hội nhập ........................... 51 Bảng 2.1. Tốc độ gia tăng dân số tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ...................... 67 Bảng 2.2. Cơ cấu nghề nghiệp của lực lượng lao động Tây Ninh giai đoạn 2000 – 2016 .................................................................................................. 68 Bảng 2.3. Một số lễ hội dân gian và tôn giáo tiêu biểu của tỉnh Tây Ninh .................. 72 Bảng 2.4. Bảng điểm đánh giá tổng hợp TNDL các điểm tiêu biểu trên địa bàn Tây Ninh....................................................................................................... 77 Bảng 2.5. Hiện trạng số lượt khách du lịch quốc tế đến Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 .................................................................................................. 86 Bảng 2.6. Số lượt khách xuất nhập cảnh qua các cửa khẩu biên giới tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 .................................................................. 87 Bảng 2.7. Thực trạng doanh thu du lịch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ........... 90 Bảng 2.8. Cơ cấu doanh thu du lịch tỉnh Tây Ninh năm 2010 và 2016 (%) ................ 91 Bảng 2.9. Hiện trạng dự án và vốn đầu tư phát triển du lịch Tây Ninh, giai đoạn từ 2000 - 2016 ............................................................................................ 101
10. DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ Biểu đồ 2.1. Hiện trạng khách du lịch đến Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ............ 82 Biểu đồ 2.2. Số lượt khách nội địa lưu trú của tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ............................................................................................ 83 Biểu đồ 2.3. Cơ cấu khách du lịch nội địa đến Tây Ninh phân theo vùng năm 2016 (%) ................................................................................................ 84 Biểu đồ 2.4. Cơ cấu khách du lịch nội địa đến Tây Ninh phân theo nghề nghiệp, năm 2016 (%) ........................................................................... 85 Biểu đồ 2.5. Cơ cấu thị trường khách du lịch quốc tế đến Tây Ninh, năm 2016 ...... 87 Biểu đồ 2.6. Số lượt khách và doanh thu du lịch Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ............................................................................................ 89 Biểu đồ 2.7. Doanh thu du lịch và tỉ trọng trong tổng GDP Tây Ninh giai đoạn 2000 - 2016 ............................................................................................ 90 Biểu đồ 2.8. Biểu đồ thể hiện mức độ hài lòng của du khách về mạng lưới giao thông và chất lượng vận tải đường bộ Tây Ninh, năm 2016 (%) .......... 92 Biểu đồ 2.9. Biểu đồ thể hiện mức độ hài lòng của khách du lịch về các dịch vụ bưu chính – viễn thông Tây Ninh, năm 2016 (%) ............................ 93 Biểu đồ 2.10. Hiện trạng cơ sở lưu trú du lịch Tây Ninh giai đoạn 2000 – 2016 ........ 94 Biểu đồ 2.11. Mức độ hài lòng của khách du lịch về hệ thống cơ sở lưu trú du lịch tỉnh Tây Ninh năm 2016 (%) .......................................................... 95 Biểu đồ 2.12. Mức độ hài lòng của khách du lịch đối với dịch vụ vui chơi giải trí ở Tây Ninh, năm 2016 (%) .................................................................... 98 Biểu đồ 2.13. Số lao động ngành du lịch tỉnh Tây Ninh giai đoạn 2000 – 2016 ......... 99 Biểu đồ 2.14. Số lượt khách và tỉ trọng khách tham quan Khu DTLSVH - DT &DL núi Bà Đen giai đoạn 2000 - 2016 ............................................. 104 Biểu đồ 2.15. Số lượt khách và đoàn khách đến các khu di tích lịch sử cách mạng tỉnh Tây Ninh, giai đoạn 2008 - 2016........................................ 106